Dũng cảm, vô ưu, giễu cợt và hung bạo, đó là điều mà Trí Tuệ muốn chúng ta trở nên. Trí Tuệ là một người phụ nữ, và chỉ yêu một chiến binh.
-Friedrich Nietzsche
BÁC SĨ KIM VÀ TÔI VÀO KHU trường cưỡi ngựa khổng lồ muộn vài phút. Chúng tôi lặng lẽ ngồi xuống chiếc ghế dài bên cạnh. Ba mươi hay bốn mươi người đang ngồi trên một khán đài lớn bằng nhôm có thể gập lại và một người phụ nữ mà tôi cho là Brett đang đứng trên đống cát đối diện với họ. Cô ấy mặc quần jean và áo sơ mi denim. Cô ấy là một cô gái tóc đỏ hoe, mạnh mẽ nhưng không mập mạp, khoảng ngoài bốn mươi, ưa hoạt động ngoài trời và trông chỉn chu. Hiện tại, cô ấy cũng như sự kiên nhẫn của cô đang được kiểm tra. Một người đàn ông ngoài sáu mươi đang giải thích rằng người thầy tâm linh của ông, shri-ai-đó, đã hướng dẫn ông rằng nhiệm vụ của mọi chúng sinh là trân trọng trái đất và hướng tới sự giải thoát tâm linh cho tất cả chúng sinh.
“Lòng từ bi đối với nhân loại là lý do tồn tại của chúng ta,” ông giải thích. “Chỉ theo cách này thì thời gian của chúng ta trên trái đất mới có ý nghĩa và mục đích. Chẳng hạn, làm sao tôi có thể tập trung vào sự giải thoát tâm linh của chính mình khi mà còn có rất nhiều người vẫn đang sống trong bóng tối?”
Người đàn ông toát lên vẻ chân thành và tôi tự hỏi liệu mình có đang ở nhầm chỗ không. Ông ta nói với chúng tôi rằng tên của ông là Stanley. Ông ta giải thích rằng ông đã là một người tìm kiếm tâm linh trong một thời gian dài, khoảng bốn mươi năm. Ông ta liệt kê ra một danh sách tên của một số vị thầy và tác giả tâm linh khá nổi tiếng – người Mỹ, người Anh và người Ấn Độ và gọi họ là những người thầy yêu quý của mình.
Ông tiếp tục: “Phần lớn thế giới đang mục nát vì nghèo đói, bạo lực và bệnh tật. Mọi người ở khắp mọi nơi sống trong vô vọng và tuyệt vọng. Họ không biết rằng có một cách tốt hơn, rằng sự sung túc, hạnh phúc rạng rỡ và niềm vui siêu việt là đặc quyền bẩm sinh của họ. Họ không biết rằng họ không phải là một con người đang có trải nghiệm tâm linh, mà là những sinh vật tâm linh đang có một trải nghiệm làm con người. Guru của tôi dạy rằng trách nhiệm của những người có đôi mắt sáng là giúp đỡ những người kém may mắn hơn, bởi vì sự thăng tiến tâm linh của loài người phải bao gồm tất cả mọi người; chúng ta không thể bỏ lại ai phía sau. Chúng ta là người canh giữ những người anh em của mình, chúng ta là người trông coi hành tinh-khu vườn này. Là chúng sinh hữu tình, chúng ta có nghĩa vụ phải chia sẻ thông điệp yêu thương và lòng trắc ẩn với đồng loại của mình. Cho đến khi tất cả chúng sinh có thể nhìn thấy bằng đôi mắt tâm linh___”
“Nếu ông lại dùng từ tâm linh một lần nữa,” Brett nói bằng một giọng mạnh mẽ nhưng nhỏ tiếng, “tôi sẽ quất ông tơi bời.”
Ồ tốt, tôi đang ở đúng nơi.
Stanley bị đe dọa bởi lời của Brett, nhưng ông ta mỉm cười trịch thượng và tiếp tục.
“Được rồi, chắc chắn rồi, tôi đã nghe nói về cách tiếp cận theo kiểu yêu cho roi cho vọt cứng rắn của cô,” ông ta nói với vẻ phản đối nhẹ nhàng, “nhưng nếu cô muốn đứng trước nhiều người hơn là chỉ một số ít học sinh và được cộng đồng tâm linh tôn trọng. Cô sẽ phải áp dụng một giọng điệu từ bi hơn và mở rộng tầm nhìn tâm linh của cô để bao gồm không chỉ những người cực đoan mà còn bao gồm tất cả những người đồng loại của cô. Tất cả chúng ta đều ở cùng một phía, cô biết đấy.” Ông mỉm cười và đan hai tay vào nhau. “Tất cả chúng ta đều ở trong này cùng nhau.”
Rõ ràng Stanley là một người rất thông minh, nhưng tôi chưa bao giờ coi trí thông minh là thứ có càng nhiều càng tốt trong trong vụ này. Tiếp theo, ông ta đưa ra những thứ được cho là một câu hỏi, nhưng cảm giác nó giống như một bài giảng hơn. Nó bắt đầu nói về ý thức, điều này gần như khiến tôi bỏ qua bởi vì chỉ có duy nhất một điều cần biết về ý thức và nói về nó gần như có nghĩa là bạn không biết về nó. Sau đó, có một số điều về một trải nghiệm mà ông ta đã có trong khi thiền định, trong đó, nếu tôi hiểu không lầm, ông ta đã tan chảy vào câu thần chú của mình, theo sau là một sự mặc khải thiêng liêng nào đó, sau đó câu thần chú và trái tim của ông ta trở thành một và được thanh lọc theo một cách nào đó có thể quy tới vị guru tối cao mà từ đó, ông ta thông báo cho chúng tôi, tất cả các guru khác đều hạ phàm, và nhờ ân sủng của người mà ta có thể nhìn thấy vượt qua cái hình thức bên ngoài để thấy cái tinh túy, mà hóa ra nó là tình yêu, và hóa ra nó là Thượng Đế, mà hóa ra, nó lại là đấng tối cao guru, mà hóa ra, nó lại là Chân Ngã, và vì vậy ông ta đã thực sự hiểu rằng chỉ có tri thức về Brahman là thực và kinh nghiệm đó đã để lại trái tim ông ấy ở dạng nguyên sơ, vô cấu trong gần hai tuần. Có thể tôi đã không viết lại đúng được hoàn toàn chính xác mọi thứ đó. Stan kết thúc tất cả bằng một câu hỏi có liên quan đến hành trình tìm kiếm hạnh phúc của ông ta khi nó hợp lưu với hành trình tìm kiếm sự giải thoát cho nhân loại.
“Được rồi Stanley,” Brett nói, “cứ nói tiếp và hãy ngồi xuống đi.”
“Thầy của tôi khuyến khích đối thoại cởi mở,” Stan nói, không chịu ngồi. “Ông ấy nói rằng ý tưởng tồi tệ duy nhất là ý tưởng mà chúng ta đã không bày tỏ. Trong một thế giới đầy bạo lực và tranh chấp, sẽ là một trò hề thực sự nếu những người mà chúng ta tìm đến để được hướng dẫn tâm linh không thể tham gia vào một cuộc sống tự do- luồng tư tưởng và vượt lên trên những bạo ngược tầm thường của sân và si.”
“Vâng,” Brett nói, “đó sẽ là một trò hề kinh khủng.” Cô ấy quay sang cả nhóm. “Bây giờ, đối với những người chưa biết, đây không phải là một xã hội tranh luận, và nó chắc chắn không phải là một nền dân chủ. Tôi không đứng ngoài đây để cố gắng giành được sự chấp thuận của các bạn hoặc bán cho các bạn nhãn hiệu nhảm nhí cụ thể nào đó của tôi. Chúng ta không thiền định hay tụng kinh, chúng ta không hòa nhập với những mantra của mình hay cố gắng gột rửa tâm trí hay thanh lọc tâm hồn hay có được tất cả hạnh phúc hay kiếm được phần thưởng vĩnh cửu, và chắc chắn như địa ngục là chúng ta sẽ không cố gắng cứu thế giới hay giải cứu đồng loại của chúng ta. Tất cả những gì chúng ta đang cố gắng làm ở đây, thứ chết tiệt duy nhất, là hiểu ra chuyện quái quỷ gì đang xảy ra. Nó là vậy đó. Nếu các bạn thấy rằng đó là một thứ phí thời gian, hoặc nếu các bạn nghĩ rằng mình đã biết, thì hãy rời đi và quay lại khi các bạn không cần phải bị kéo lê và la hét trên từng inch của con đường.”
Cô quay lại với Stan.
“Stan, tôi phải ghi công cho ông; tôi đã nghe mọi câu nói sáo rỗng của Thời Đại Mới ngớ ngẩn trong sách, nhưng tôi chưa bao giờ nghe thấy chúng được xâu chuỗi lại với nhau như thế trước đây. Điều ông cần làm là tự tiêm thuốc xổ sọ cho mình và loại bỏ toàn bộ bốn mươi năm của thứ nhảm cứt đó ra khỏi đầu ông. Ông giống như một cậu bé nói về cướp biển và khủng long như thể ông quen biết cá nhân với tất cả chúng, ngoại trừ việc ông đã quá già để trở thành một cậu bé và điều đó khiến ông rất khó coi. Tôi không biết ông đã làm cái gì từ những năm 1960, nhưng nó không liên quan gì đến việc thức cái đít của ông tỉnh dậy. Chắc là một công việc hoàn toàn không liên quan. Tôi đã nghe rất nhiều điều ngớ ngẩn trong thời gian của mình và nhiều thứ nghe giống như thứ nước bọt mà ông vừa phun ra, nhưng hãy nghe này, tôi nói với ông điều này như một sự tử tế, những gì ông đang nói chẳng là gì cả. Bốn mươi năm của không gì cả. Nó có nghĩa là không có gì hết. Nó không dẫn tới đâu cả. Ông đã bị người ta lừa dối, ông đang là người thực hiện việc lừa dối, và ông chính là sự dối trá.”
Tôi chắc chắn đã ở đúng nơi rồi.
Stanley bắt đầu đáp lại nhưng cô ấy giơ tay ra hiệu cho ông ta im lặng và nói với người phụ nữ bên cạnh ông ta.
“Tại sao chị lại mang ông ta đến đây, Molly? Ông ta đã chọc tức chị hay gì?”
Molly, một phụ nữ hấp dẫn ở độ tuổi năm mươi, không trả lời. Brett đi về phía cô ấy và nhìn cô ấy chăm chú.
“Ồ, tôi biết,” Brett cười nói, “Tôi hiểu rồi. Hai người bắt đầu hẹn hò đúng không? Nhận ra cả hai người đều là người tâm linh nên rất hợp nhau. Nhưng sau đó, chị không thể chống lại bộ não to lớn của ông ta còn có sự nghiệp làm người đệ tử tâm linh của ông ta, cùng một dàn những goo-roo yêu quý (Nd: chơi chữ “guru”) của ông ta, chị đem ông ta tới đây giao cho tôi xử lý, đúng không con mụ khốn kiếp?”
Cô ấy nói điều đó một cách trìu mến để cả Molly và bất kỳ ai khác đều không thấy bị xúc phạm. Trên thực tế, ngoại trừ sự cứng nhắc với đôi mắt đờ đẫn nhất định bao trùm bất cứ ai mà cô ấy nói chuyện, không ai có vẻ quá khó chịu trước cách hành xử cộc cằn của Brett.
Tôi đã thực sự bắt đầu thích cô ấy. Nói chuyện bằng thứ tiếng Anh thẳng thừng. Tôi chưa bao giờ thấy ai như cô ấy trước đây và tôi thấy cô ấy là một sự an ủi. Nó giống như nghĩ rằng bạn là người duy nhất của một cái gì đó, và sau đó có một người khác và điều đó làm cho thế giới trở thành một nơi khác; ít xa lạ hơn một chút. Nó không có nghĩa như là bạn đã được kết nối, nhưng giống như bạn có thể có khả năng.
Brett lùi lại vài bước để nói với cả nhóm.
“Bất cứ khi nào các bạn có bất kỳ loại câu hỏi nào như thế, bất kỳ câu hỏi vô nghĩa nào như thế lởn vởn trong đầu, mục tiêu duy nhất của các bạn là leo lên khỏi nơi mà câu hỏi đó dường như có ý nghĩa. Đó là một chặng đường ngắn, tôi hứa đấy, chỉ một bước nhỏ thôi. Tất cả những lời nói phàm tục về trải nghiệm, ý thức, nhân loại, hạnh phúc và goo-roo chỉ thuần túy là sự phủ nhận hôi thối và nó không thuộc về nơi này. Nếu đó là việc của bạn, thì bạn đang ở trong nhầm nơi rồi. Chúng ta không ở đây để đắm chìm trong thứ sân chơi tưởng tượng đó. Các bạn đang chú ý vì những gì bạn nghe được chính xác là loại phân bón mà họ đang bán cho bạn ngoài kia. Quý ông Stanley này giống như tấm áp phích hình ảnh cho những người tâm linh thiển cận. Hình dung ông ta ngồi trong tư thế hoa sen với hai tay ngửa lên, mắt nhắm nghiền, mỉm cười như một chú thỏ con hạnh phúc, và phía sau ông ta là chiếc xe ben to lớn đang chôn ông ta dưới một khối lượng lớn phân ướt. Các bạn vẫn nghe bắt kịp với tôi chứ? Và người đang lái chiếc xe ben, nhoài người ra ngoài cửa sổ, giơ tay ra hiệu okay với máy ảnh và mỉm cười theo cách họ vẫn làm, chính là vị goo-roo yêu dấu. Thấy thế nào với một tấm áp phích cho Thời Đại Mới như vậy?”
Tôi đang để mắt đến Stanley phòng trường hợp ông ta cần được xử lý. Ông ta đang mím môi nhưng vẫn điềm tĩnh.
“Tối nay tôi đã để Stanley nói lan man một chút vì ông ấy là một ví dụ điển hình về người đã xoay xở, mặc dù có một trái tim nhân hậu và một khối óc mạnh mẽ, để giữ mình hoàn toàn chìm trong bóng tối suốt bốn mươi năm tìm kiếm ánh sáng. Đó là một điều kinh khủng mà ông đã làm được và đó là điều quan trọng mà tất cả các bạn phải nhìn vào và cố gắng hiểu vì Stanley ở đây không phải là ngoại lệ, ông ta là quy luật. Ở bất kỳ nơi nào khác, họ sẽ nhìn gã này như thể chính ông ta thực sự là một guru vậy.”
Cô quay sang Stan. “Đã viết một cuốn sách nào chưa, Stanley?”
Ông đang nhìn cô với nụ cười nửa miệng, như thể đang thưởng thức cô.
“Tôi tình cờ viết một cuốn sách về những năm tháng của mình với —-”
“Tất nhiên rồi. Chúa phù hộ cho ông, ước gì tôi có thể giữ ông trong một cái lọ.” Cô ấy quay lại với cả nhóm. “Những gì chúng ta thấy ở đây với Stanley là một sự trốn tránh hoàn toàn và toàn bộ, một trò lừa, như người ta vẫn nói. Không hề có câu trả lời nào cho kiểu câu hỏi mà Stanley vừa cố hỏi; câu hỏi thậm chí không có ý nghĩa gì cả, nó chỉ là nghe giống như là nó có ý nghĩa thôi. Đó là điểm mấu chốt. Đó là lý do tại sao nó là một trò lừa. Các bạn có biết thế nào là một trò lừa không?”
Nếu có bất cứ ai không hiểu, họ cũng sẽ không nhảy lên để thông báo điều đó.
“Stanley, tôi không biết phải nói với ông cái quái gì đây. Nếu tôi có thể quay lại bốn mươi năm trước và tìm thấy ông, tôi sẽ biết phải nói gì. Tôi sẽ bắt đầu bằng việc cho ông một cú bạt tai để thu hút chú ý của ông, sau đó tôi sẽ nói với ông những gì tôi nói với những người này mỗi tháng một lần. Đừng có làm một thằng ngu nữa. Không có luật nào bảo ông phải làm một kẻ ngu ngốc, ông tự nguyện làm điều đó và lời khuyên của tôi sẽ là từ bỏ nó hoặc bốn mươi năm nữa, ông sẽ có một số kẻ điên rồ trước mặt ông và nói với ông rằng đã quá muộn, rằng ông đã có cơ hội và ông đã bỏ lỡ nó, đó là điều tôi đang nói với ông bây giờ. Người Trung Quốc có câu: Thời điểm tốt nhất để ngừng làm kẻ ngu xuẩn là bốn mươi năm trước, và thời điểm tốt thứ hai là ngay bây giờ. Có thể ngày mai một cây đàn piano sẽ rơi xuống đầu ông và đánh bay tất cả những nhảm cứt đó ra khỏi đầu ông, nhưng tôi thì không thấy rằng ông sẽ may mắn như vậy.”
Ông ta bắt đầu nói và cô ấy cắt lời ông.
“Đừng bận tâm đến lời nói với tôi, Stanley. Ông có lòng tự trọng và lý tưởng truyền giáo khiến ông cảm thấy mình là một người đặc biệt đang làm điều gì đó thánh thiện, nhưng cả hai điều đó đều là dối trá; ông chỉ là một đứa trẻ sợ hãi trốn tránh cuộc sống chết tiệt của chính ông. Tôi có thể ngửi thấy nó giống như ông được nhúng vào thứ nước hoa rẻ tiền. Ông sợ mở mắt ra nên ông đã mơ về một thế giới nơi ông trở thành Chúa Giêsu cứu tất cả những người mắc bệnh hủ và những người nghèo, và tất cả họ chỉ hôn vào mông ông vì ông đã là một người bạn như vậy. Thiên đường sẽ quẩy nhạc khi họ thấy ông đến.” Cô quay lại nhóm. “Đừng quá thất vọng, tất cả các bạn. Đó là điều mà mọi người đều làm, bao gồm cả những người cố vấn ưa thích và những goo-roo ưa thích của các bạn, và điều điên rồ nhất trong chuyện này việc ta không nhìn ra nó điên rồ đến mức nào. Lấy năm cái đi, mọi người .”
Stan và Molly nhanh chóng rời khỏi tòa nhà. Brett đến và ngồi xuống cạnh tôi.
Tôi đoán là tôi đang nhìn chằm chằm.
“Gì?” Cô ấy hỏi.
“Tôi nghĩ rằng tôi đang yêu,” tôi trả lời.
“Cho thấy anh có gu tốt,” cô nói. Cô ấy đưa tay ra và chúng tôi bắt tay.
“Cô đến từ đâu?” Tôi hỏi. “Texas à?”
“Hết rồi. Con của quân nhân.”
“Còn về giọng điệu thì sao?”
“Hoàn toàn nhảm nhí. Đó chỉ là một nhân vật đến với tôi để tôi có thể nói chuyện với mọi người và không làm họ rối tung lên như những gì tôi thấy. Tôi không ồn ào và tôi không bao giờ chửi rủa.” Cô cười toe toét. “Tôi là người ngại ngùng.”
“Cô diễn hay đấy.”
“Chỉ cần dọn dẹp đường ống. Nếu anh không để mắt đến họ, họ sẽ bắt đầu mang theo những người bạn Thời Đại Mới của họ và toàn bộ sự việc sẽ biến thành một lễ hội ôm nhau dưới ánh nến, mọi người hát Kumbaya và cứu thế giới. Họ mang cho tôi những đứa con xấu xí của họ như thể tôi phải ga-ga và vuốt ve chúng.
“Những đứa con xấu xí?”
“Những niềm tin của họ. Mọi niềm tin đều giống như những đứa con xấu xí, anh nghĩ sao? Mọi người đều nghĩ con của họ là đẹp nhất trên đời, nhưng đối với tôi tất cả chúng đều có hình dáng và mùi hương giống nhau. Tôi cho rằng nhiệm vụ của chúng ta là nói với họ rằng con của họ là xấu xí và ném chúng xuống sông. Anh có bao giờ hiểu đạo Phật không?”
“Không thưa bà.”
“Tôi cũng vậy, những gì tôi có thể nói chỉ là có rất nhiều nước hoa rẻ tiền. Có thể là tôi sai, nhưng tôi biết mình đúng.”
“Phong cách giảng dạy rất ấn tượng.”
“Một phần cảm ơn anh. Trước khi tôi đọc cuốn sách của anh, tôi đã không rõ ràng lắm. Tôi biết những gì tôi biết nhưng tôi không thể tìm ra từ ngữ nào. Bác sĩ đã đưa cho tôi cuốn sách của anh và đó là nơi tôi học cách nói về tất cả những điều này. Anh dạy dỗ có sự thành công nhiều hơn với đàn ông hay phụ nữ?”
“Tôi nghĩ cũng gần bằng nhau, nhưng phụ nữ hay bộc bạch nhiều hơn. Đàn ông thường đi tới một điểm mà họ sẽ bỏ đi một mình và cô sẽ không gặp lại họ trong một hoặc hai năm. Còn cô thì sao?”
“Tôi vẫn đang chưa đánh trúng bóng được cú nào,” cô ấy nói, “nhưng có một số người tôi đang quan sát. Anh có cảm thấy hạnh phúc khi một ai đó làm được không?”
Tôi cân nhắc điều đó một lúc.
“Không hẳn.”
Cô ấy cười và lắc đầu.
“Nó là thứ khốn kiếp nhất, phải không?” cô ấy nói.
Đó là kinh nghiệm đầu tiên của tôi về Brett.