Đã đủ lâu rồi con mơ về những giấc mộng đáng khinh thường,
Bây giờ ta gột rửa gỉ mắt của con,
Con phải tự thích nghi với sự rực rỡ của ánh sáng
và của mọi khoảnh khắc trong cuộc đời con.
Đã đủ lâu rồi con cứ nhút nhát ôm tấm ván lội nước gần bờ biển,
Bây giờ ta sẽ khiến con trở thành người bơi dũng cảm,
Để nhảy vào giữa biển, rồi trồi lên,
Gật đầu với ta, hét lên, vừa vuốt tóc vừa cười.
Ta là giáo viên của những vận động viên,
Người nhờ ta mà có được lồng ngực nở rộng hơn cả bản thân ta
sẽ chứng minh được độ rộng của chính lồng ngực ta.
Người mà học ta và tôn vinh phong cách dạy dỗ của ta nhất sẽ hủy diệt chính người thầy dạy.
-Walt Whitman-
Vị khách tới thăm ngôi nhà đã hoàn thành việc thức tỉnh trọn vẹn gần đây nhất là Paul. Hai tuần cuối cùng anh ấy đã ở đây và tôi đã không hề nói chuyện với anh ấy chút nào. Tôi chỉ tình cờ nhìn thấy anh ấy vài lần ra ngoài đi dạo hoặc ngồi ở băng ghế trong vườn giữa trời tuyết rơi. Đó không có nghĩa là tất cả những gì anh ấy làm, đó chỉ là những gì tôi biết. Tôi không xuống dưới nhà và gặp gỡ với các vị khách thường xuyên lắm và chắc chắn là có rất nhiều thứ xảy ra ở đây mà tôi không bao giờ biết đến. Tuy nhiên, tôi đoán rằng Paul không hề giao lưu nhiều trong khoảng thời gian này.
Lần đó là mùa đông khi anh ấy nói với tôi. Một đêm khô ráo nhưng không lạnh giá, những bông tuyết mới còn đang phủ trên mặt đất. Đó là một đêm mà những vì sao hiện ra rõ ràng như pha lê khiến cho gió kinh ngạc mà ngưng lại. Một đêm cực kỳ trong vắt và tĩnh lặng khiến ta cảm thấy không thực. Một đêm đông hoàn hảo mà chúng tôi ở đây chỉ có thể thấy một hoặc hai lần trong năm. Đó là lý do tại sao tôi lại đi dạo lúc này. Đi tới ngã tư cách ngôi nhà đôi dặm thì Paul gia nhập cùng tôi. Tôi hài lòng khi thấy anh ấy. Tôi luôn hài lòng khi thấy một ai đó đạt tới một điểm, và tôi tin rằng Paul đang ở điểm này. Anh ấy lặng lẽ gia nhập cùng tôi và chúng tôi bước đi tiếp. Sau đó mười phút thì anh ấy nói.
“Tôi xong rồi.”
Tôi đã mỉm cười và một sự ấm áp chảy vào trái tim tôi. Ấm áp bởi ký ức về cái ngày mà bản thân tôi cũng đi tới một kết luận rùng mình và không dám tin đó, và ấm áp vì những lần những người khác cũng nói với tôi điều tương tự. Ấm áp biết rằng hành trình của một người đã đi tới một nơi này và ấm áp biết rằng điều gì đang chờ đợi ở phía trước.
Khi mà bạn đạt tới đây thì nó là như vậy – không có chuông reo không tiếng huýt sáo, không có hào quanh lấp lánh đèn nền, không có khúc nhạc của thiên sứ. Giống như Bàng Long Uẩn đã diễn tả nó, bạn chỉ là “một phàm phu đã làm xong việc của mình.”
“Tôi không còn câu hỏi nào cả,” Paul nói. Ý của anh ấy không phải là không còn có câu hỏi nào dành cho tôi, mà là anh ấy không còn câu hỏi nào, chấm hết. Khi bạn đi tới điểm kết thúc thì nó là như vậy, bạn đã xong. Mặc dù có thể nói, nhưng anh ấy đã không nói, rằng giờ đây anh ấy đã biết mọi thứ có thể biết – tất cả mọi thứ. Anh ấy đã tới điểm cuối của tri thức và giờ đây sở hữu cái tri thức hoàn hảo duy nhất. Anh ấy không nói vì nó quá lớn để có thể nói, nhưng tôi biết anh ấy đang nghĩ về nó bởi vì nó đúng và nó quá lớn đến mức không thể không nghĩ về nó được.
Chúng tôi dạo bước tiếp. Mặt trăng đầy ba phần tư đang tỏa sáng óng ánh trên những bông tuyết tươi giống như đang phủ một tấm lụa sa-tanh trên mặt đất đang thiu thiu ngủ.
…
Paul đã không hề nói gì khác cho tới khi chúng tôi trở lại ngôi nhà. Tôi cho rằng Paul rất có thể đã ”xong” được vài tuần và đã dành thời gian cho việc làm quen với trạng thái mới và không mong đợi này. Tại thời điểm kết thúc thì nó là như vậy. Ngay cả khi bạn đã được nói cả ngàn lần rằng sẽ có một cái kết thúc cho tri thức – cho việc tìm kiếm – bạn sẽ vẫn bị choáng ngợp và bối rối khi đạt tới nó. Bạn đã dành ra vài năm để chiến đấu từ trận chiến này tới trận chiến khác, cứ trận sau lại hung hiểm hơn trận trước, và bạn chưa bao giờ, chưa bao giờ kỳ vọng rằng mình lại thực sự đạt được thắng lợi khải hoàn trong đời sống này.
Và rồi, một ngày, nó đến. Không có gì cả. Không còn kẻ thù, không còn cuộc chiến nào cả. Thanh gươm dường như đã bị hàn chặt vào bàn tay bạn nay đã có thể rời ra ngay khi bạn buông lỏng ngón tay của mình. Đã không còn gì để giành giật nữa và không còn gì cần phải làm, và sẽ không bao giờ còn có bất cứ thứ gì cần phải làm nữa.
Ngay cả khi đó, rất có thể xảy ra rằng bạn thậm chí còn không hề biết bạn là cái gì hay bạn đang ở đâu. Chỉ là nó đã kết thúc, và không hề có thứ gì khác vào thế chỗ. Trong tiểu thuyết, bạn có thể thấy một người mới bị biến thể thành ma cà rồng đang tự hỏi trạng thái thay thế mới của mình là gì. “Liệu mình có phải là ma cà rồng không hay chỉ là kẻ điên?” “Vấn đề liên quan tới hành tỏi và thánh giá đóng đinh và ánh sáng mặt trời và quan tài là gì?” “Mình có bất tử không? Làm thế nào để chứng thực điều đó?” “Cái gì là thực và cái gì chỉ là truyền thuyết?” Nó có thể giống như vậy. Tôi nghe những người tu Thiền Tông kể rằng phải mất mười năm để làm quen với nó, và với họ mười năm đó là ở trong một môi trường có lợi nhất có thể tưởng tượng được – một Thiền viện nơi mà tất cả đều là sự giác ngộ, 24/7/365. Hãy tưởng tượng, ngược lại, dành quãng thời gian làm quen đó ở giữa một xã hội nơi mà không coi trọng tâm linh và ở đó ngay cả những chuyên gia về tâm linh cũng vô tình trở thành những bậc thầy về việc tung tin sai lệch. Đó có thể là mười năm khốn nạn kỳ quái.
Và rồi cái gì đến sau đó? Theo sự hiểu biết của tôi, đến từ những người tu Jnana Yoga đã nói chuyện với tôi về điều đó (xin gửi lời xin lỗi tới họ hoặc bất cứ ai tu theo những giáo lý mà tôi đang bóp méo trong cuốn sách này), một người trồi ra khỏi giai đoạn mười năm đồng hóa làm quen đó được gọi là jnani – tri giả – người mà biết. Tôi chính là cái thứ đó, tôi cho là như vậy, nhưng quá trình cắt giảm biến tôi từ một ajnani thành một jnani chưa kết thúc. Ngay cả bây giờ, tôi cần phải chú tâm nỗ lực để có thể duy trì cái ngụy ngã của tôi, nhân vật của tôi trong giấc mơ này – để làm cho nó hoạt động, để giữ cho nó vận hành. Và quỹ đạo của tôi đang mang tôi tới tới sự không tồn tại khi mà vẫn còn có một cơ thể, tiến đến gần hơn bất cứ một ai. Nói cách khác, năng lượng mà tôi truyền vào cái bản thể trong trạng thái giấc mơ này sẽ dần dần ít đi, giáo lý của tôi sẽ giản lược tinh chế đi tới mức tối thiểu và khó chịu đựng nhất, hứng thú của tôi sẽ bị rút ra khỏi thế giới này và tôi sẽ trở nên tối giản nhất mà một con người có thể. Jnana Yoga hoặc Phật Giáo Thiền Tông hay bất cứ hệ thống nào khác xác nhận rằng quá trình này là thứ gây tranh cãi cũng không quan trọng bởi vì tôi đã tự mình chứng thực nó, một cách trực tiếp. Tôi không quy thuận theo các vị thầy hay các giáo lý. Tôi còn tự thấy mình đang tránh xa hành vi này. Viết cuốn sách này là một việc làm thúc đẩy tăng tốc quá trình, nhưng đây vốn vẫn luôn là điểm đến mà hành trình này dẫn tới.
Khi Krishna hoàn thành xong việc của mình ở đó, anh ta tiến vào rừng và cứ tiếp tục bước cho đến khi gục ngã vì kiệt sức. Một thợ săn đi ngang qua đã lầm tưởng bàn chân của anh là tai của một con nai và đã bắn chết anh chỉ với một mũi tên. Việc cất bước vào rừng đó có thể được xem như là một quá trình từ từ rút năng lượng đi, vậy nên có thể khi giờ khắc của tôi tới tôi sẽ bước vào cánh đồng ngô tới khi gục ngã vì kiệt sức, và bàn chân của tôi bị cái máy gặt của hãng John Deere ngang qua lầm tưởng là tai của bắp ngô chín.
. . .
Tôi không quy thuận theo vị thầy hay giáo lý nào? Wow. Điều đó nghe có vẻ như tôi đã khá là cố chấp, cho nên có thể tôi nên diễn giải điều đó hơn một chút.
Mấu chốt là đây: Tôi hoàn toàn giác ngộ – hoàn toàn chứng ngộ chân lý. Tôi đang ở đây, sống, trong bối cảnh này, và tôi đã lựa chọn mô tả nó theo những gì tôi thấy. Tôi không quy thuận. Tôi không dựa dẫm. Nếu những gì tôi mô tả trái ngược với một vạn báo cáo khác – không quan trọng nó hay người viết ra nó đáng kính đến như nào – thì với tôi những báo cáo đó cũng chẳng hơn gì những câu chuyện ngụ ngôn hay tín ngưỡng dân gian thứ nên được gửi vào thùng rác của lịch sử. Sự thật đơn giản là tôi đã ở đây, và cái ”ở đây” không hề quá to tát như những người khác nói và tôi sẽ không phí thời gian của mình hoặc của người khác để giả vờ rằng nó là thứ ngược lại.
Cần phải ghi chú rằng cái “ở đây” không phải là thứ bị che phủ bởi sương mù hoặc thiếu thốn ánh sáng. Nó không huyền bí cũng không thần bí. Tri thức của tôi không có khiếm khuyết và tầm nhìn của tôi không bị cản trở. Đây là một quan điểm khó khăn để đưa ra, nhưng nó là một điểm trọng yếu. Tôi không diễn giải. Tôi không biên dịch. Tôi không truyền lại cái thứ mà đã từng được truyền xuống cho tôi bởi một ai đó. Tôi ở đây và bây giờ, nói cho bạn nghe những gì tôi đang thấy với những thuật ngữ thẳng thắn nhất có thể.
Nếu nó nghe có vẻ gay gắt, vậy hãy làm quen với điều đó. Đây là một công việc cục súc. Tôi không viết cuốn sách này để kiếm tiền hay để kiếm người theo dõi hay để nổi tiếng. Tôi viết để kéo nó ra khỏi hệ thống của tôi. Thông điệp của tôi không phải là bạn phải tin về những gì tôi nói ở đây, mà là bản thân bạn có thể tự mình đến và nhìn thấy.
Bạn sẽ không bao giờ nhận những thứ đã qua tay người thứ hai hoặc người thứ ba,
hoặc nhìn thông qua đôi mắt của những người chết.
hay được nuôi dưỡng bởi những bóng ma trong sách vở,
Bạn cũng sẽ không nhìn thông qua đôi mắt của tôi, hay nhận lấy thứ gì từ tôi,
Bạn sẽ lắng nghe từ mọi phía và tự chắt lọc cho bản thân mình
– Walt Whitman –
…
Trở lại với sự chuyển hóa của Paul, nó cũng có thể ví von với quá trình sâu phá kén thành điệp. (Chúng ta phải dựa dẫm rất nhiều vào các phép ví von, ẩn dụ – Cái Đạo có thể nói thì không phải Đạo vĩnh hằng, và những câu đại loại thế.) Nhưng không giống như một con bướm mới đản sinh, một người mới giác ngộ không hề có bản năng nguyên thủy để thông cáo hoặc dẫn dắt họ. Khi bản thân tôi trải qua kinh nghiệm này, tôi đã biết rằng nó bao la vời vợi. Tôi đã biết rằng nó cực kỳ bất thường. Tôi đã biết rằng đó là một thành quả vô thượng mà bên cạnh nó tất cả những thứ khác bay màu thành vô nghĩa. Một khi tôi nhìn hoặc lắng nghe một ai đó, tôi có thể biết ngay họ đã trải qua điều này hay chưa. Và tuy vậy, trong nhiều năm tôi đã không biết rằng đó là sự giác ngộ.
Mẹ nó kỳ quái.
Khi tôi cuối cùng cũng lắp ghép được mọi thứ lại với nhau, nó là một sự chứng ngộ rất thoải mái – mặc dù làm tâm trí choáng ngợp, như động đất, một sự chuyển hóa mô thức. Tôi đã mất vài năm làm con bướm vụng trộm lượn lờ với những con sâu bướm và mơ về một giấc mộng cao xa viển vông rằng mình sẽ trở thành một con bướm. Tôi đã biết rằng mình rõ ràng khác với những con sâu bướm. Tôi đã biết rằng có một vực sâu thăm thẳm không thể vượt qua chia cách giữa chúng tôi, rằng tôi đã không còn là một trong số họ nữa, rằng họ không giống tôi và tôi cũng không như họ. Tôi đã biết rằng tôi chỉ có thể giao tiếp với họ theo cách hời hợt nhất, và nó dựa trên những ký ức về ngôn ngữ và thói quen của họ, thứ đang nhanh chóng phai mờ. Phải mất một thời gian tôi mới có thể hiểu được lý do tại sao tôi không còn là một trong số họ nữa và đó là do tôi đã là một thứ khác, sự khác biệt giữa chúng tôi là tuyệt đối. Tôi đã đạt được giấy thông hành đi tới một thực tại hoàn toàn mới, nhưng tôi chưa bước vào nó vì chẳng có ai giải thích cho tôi rằng phương thức tồn tại mới của tôi là thứ được những con sâu bướm gọi là ”bướm”. Sau cùng thì, có ai có thể ở đó để giải thích cho một người thậm chí còn không biết đủ nhiều để mà lên tiếng hỏi?
Mẹ nó kỳ quái.
Làm thế nào trạng thái vừa thiếu hiểu biết vừa rối trí đó lại khả thi? Nói đơn giản, sâu bướm đã bị đưa thông tin sai lệch nghiêm trọng về lĩnh vực bươm bướm, cũng giống như chúng ta nhìn thấy trên phim ảnh và tiểu thuyết rằng con người đã bị đưa thông tin sai lệch nghiêm trọng về lĩnh vực ma cà rồng. Và có ai ở đó để mà sửa sai cho họ? Ma cà rồng không giao du với con người. Ma cà rồng không quay lại để giáo dục con người, không trà trộn vào loài người, không quan tâm tới loài người nghĩ thế nào. Họ cần gì phải làm thế? Họ là những tồn tại có phương thức hoàn toàn khác, chỉ có những đặc điểm hơi giống với loại tồn tại cũ mà họ đã từng là.
Cái sự giác ngộ nó cũng rất giống như vậy. Thay vì ma cà rồng và bươm bướm, hay tưởng tượng là một người trưởng thành duy nhất giữa một thế giới toàn trẻ con. Thực sự đấy. Hãy tưởng tượng bạn sẽ phát triển như nào sau nhiều năm ở đó. Hãy tưởng tượng cảm giác của bạn về trẻ con sẽ có thể thay đối như nào. Hãy tưởng tượng bạn sẽ trở thành một người như nào.
Mẹ nó kỳ quái.
Có bao nhiêu người thực sự đi xa tới mức này? Có bao nhiêu người thực sự giác ngộ? Rất nhiều người tự nhận, nhưng có bao nhiêu thực sự là vậy? Tôi không biết, nhưng tôi đoán là có rất ít. Có người phỏng đoán ước lượng rằng cứ một nghìn người thì có một người theo cái lý tưởng đó, và trong một nghìn người theo thì chỉ có một người thành công, có nghĩa là một trăm triệu người mới có một người. Xét về dân số và lịch sử của thế giới này, tôi đoán rằng chỉ có khoảng một vài chục người giác ngộ sống trên trái đất tại bất cứ thời gian nào. Và trong số vài chục người đó, có mấy người nỗ lực giúp đỡ người khác, như tôi? Làm cho người khác biết đến mình?
Càng ít hơn.
Điều đó thực sự dễ hiểu. Một khi bạn thoát ra khỏi ý tưởng rằng tính nhị nguyên (với bất kỳ tên gọi nào khác) là “xấu” và sự hợp nhất (với bất kỳ tên gọi nào khác) là “tốt”, bạn cũng sẽ thoát ra khỏi nhu cầu “giúp đỡ” hay “cứu rỗi” bất cứ ai. Tôi là một ví dụ, tôi không làm những việc này bởi vì chúng cần phải được làm. Tôi không làm bởi có luân lý đạo đức hay lòng vị tha thúc đẩy. Tôi không cho là có thứ gì đó sai và tôi cần phải sửa lại cho đúng. Tôi không làm vì muốn giảm bớt khổ đau hay giải thoát chúng sinh. Tôi làm đơn giản chỉ vì tôi quá thiên về việc đó. Tôi có một luồng thúc đẩy sẵn có ở bên trong khiến tôi bộc bạch những gì tôi thấy thú vị, và thứ duy nhất tôi thấy thú vị là cuộc hành trình vĩ đại mà đỉnh điểm của nó là nhận thức bất nhị vĩnh hằng.
Tôi nghe nói rằng Maharishi Mahesh Yogi đã rất hạnh phúc với đời sống ẩn dật của mình ở chân dãy núi Himalaya và có thể sẽ không bao giờ tái hòa nhập xã hội, nhưng ông ta tự nhiên bắt đầu nghe thấy tên gọi của một thành phố ở Ấn Độ vang lên trong đầu. Nó chỉ đơn thuần hiện ra không thể ngăn chặn được ở trong tư tưởng của ông. Và cuối cùng khi ông thuật lại việc này với một người khác, họ khuyên ông rằng cách duy nhất để khiến tên thành phố đó bay ra khỏi đầu ông là đi tới thành phố đó. Ông ta đã làm như vậy, và đột ngột bị cuốn vào một buổi nói chuyện, và toàn bộ Thiền Định Siêu Việt chuyển động khởi sinh lên từ đó. Điều đó rất có lý với tôi. Bạn quan sát các sự kiện và và bạn cho phép dòng chảy của vạn vật tự chèo lái và bạn sẽ đi tới bất cứ đâu mà bạn tới.
Và rồi tôi ở đây, biết một điều nào đó mà người khác muốn biết, và trong trường hợp minh họa cụ thể này, tôi đang ở đúng nơi đúng chỗ để có thể nói một vài thứ giúp cho cuộc sống của Paul trở nên đơn giản hơn trong giai đoạn này của hành trình. Không có nhiều tiền lệ về trường hợp một người ngừng là một loại tồn tại và bắt đầu chuyển sang dạng tồn tại khác, và không có ai được chuẩn bị trước khi bước vào nó. Nói về nó có thể là chuyện vô lý, nhưng sống theo nó càng là chuyện vô lý hơn nhiều. Nếu tất cả những điều này nghe cực kỳ lạ lẫm, hãy để tôi đảm bảo với bạn rằng, nó đúng thực là như vậy. Đó là một thứ mà tôi không thích để người khác phải vật lộn với nó khi tôi thấy họ mới bước ra khỏi quá trình hai năm, gây ra hoặc tự nhận về, những xung đột vặn vẹo cả linh hồn.
Rồi tôi và Paul đứng trước ngôi nhà và trước đêm pha lê tráng lệ đó, tôi đã rất hài lòng khi nói với Paul:
“Chào mừng.”
Chúng tôi dành một giờ tiếp theo để thảo luận về những thứ như ma cà rồng và bươm bướm và sự cô độc và ngày tiếp theo và thập kỷ tiếp theo.
“Bây giờ anh đã hiểu cái vô môn quan chưa?” Tôi hỏi.
“Ồ,” anh ấy nói khi có sự ngộ hiểu bừng lên bên trong anh. “Ha!” anh ấy cười, đó là tất cả những gì mà bạn có thể làm.
Tôi đã không nói gì. Tôi không hề giảng dạy lúc đó. Tôi không hề cố gắng kéo anh ấy ra và hướng dẫn anh ấy tới một số nhận thức nhất định. Anh ấy đã làm xong tất cả những thứ đó rồi. Tôi đã không còn là thầy của Paul – anh ấy đã hủy diệt người thầy của mình đó là tôi. Anh ấy biết tất cả mọi thứ mà tôi biết theo đúng nghĩa chân chính nhất. Giác ngộ không phải là tốt nghiệp cấp ba để tiến vào đại học, thậm chí cũng không phải hoàn thành đại học để bước vào thế giới “thực”. Nó là sự tốt nghiệp cuối cùng. Không còn đi săn, không còn theo đuổi, không còn chiến đấu. Bây giờ bạn có thể bước vào thế giới và làm bất cứ điều gì mình muốn – học ghita, nhảy dù, viết sách, trồng nho, gì cũng được.
Mối quan hệ thầy – trò của chúng tôi đã kết thúc. Cuộc trò chuyện này chỉ là một người cũ đã ở đây một thời gian chỉ dẫn cho người mới đến.