Mọi suy nghĩ sâu sắc, nghiêm túc chính là nỗ lực dũng cảm của linh hồn để giữ vững sự độc lập rộng mở của biển cả, trong khi những cơn gió dữ dội nhất của trời và đất đang âm mưu đẩy linh hồn vào bờ biển gian nan, đầy rẫy sự nô lệ.
-Herman Melville
Phải mất hai tuần sau vụ tai nạn xe máy, (Nd: vụ tai nạn đã được tác giả nói đến trong cuốn Spiritual Warfare) Maya và tôi mới có thể tiếp tục những chuyến thăm hàng đêm đến hồ bơi của Frank để uống nước và hút xì gà. Nhưng trong vòng vài ngày sau vụ ngã xe máy, tôi đã có thể đưa cô ấy đi dạo ngắn —với một cây nạng ở tay trái và một dụng cụ nhặt bóng tennis bằng nhựa dài ở tay phải—nhưng tôi được khuyên không nên vận động quá nhiều quá sớm.
Tôi đã tận dụng cơ hội này để tận dụng rạp chiếu phim tại nhà và bộ sưu tập phim khổng lồ của khu điền trang. Chủ sở hữu ngôi nhà, vì ông ấy là người trong thế giới âm nhạc, dường như đã được tặng một bản sao của mọi thứ do các nhà phân phối lớn phát hành; cả phim và nhạc. Tôi đã nghĩ sẽ không có vấn đề gì khi ổn định trong một căn phòng được trang trí đẹp mắt và tinh vi về mặt công nghệ như vậy trong một hoặc hai tuần và chỉ xem phim và biểu diễn âm nhạc, nhưng nó trở nên nhàm chán ngay trong giờ đầu tiên.
Đọc sách, xem phim và TV, nghe nhạc; những thứ này có vẻ như là những hoạt động thụ động, nhưng không phải vậy. Ta phải mang đến cho chúng một thứ gì đó. Không phải tất cả đều là chỉ lấy về mà không cho đi. Chúng ta cần tạo ra sự kết nối; một thỏa thuận có sự tham gia phải được thực hiện và duy trì. Nếu chúng ta không cung cấp cảm xúc, chúng sẽ không ở đó. Nếu chúng ta không thu hẹp khoảng cách, sẽ không có kết nối nào được tạo ra. Điều này đúng với mọi thứ bên ngoài chúng ta mà chúng ta hình thành kết nối, tất nhiên, nhưng đối với tôi, hầu hết mọi thứ khác đã biến mất. Tôi đã hy vọng những bộ phim và âm nhạc thoát ly khỏi thực tại và những cuốn sách vô nghĩa sẽ tiếp tục làm tôi thích thú trong vài năm nữa, nhưng—
“Anh đang nói là tất cả phim ảnh và sách vở đều vô nghĩa hả?” Lisa hỏi, đọc qua vai tôi. “Này,” cô ấy nói, “dừng lại đi! Đừng gõ những gì tôi đang nói nữa— Này!”
Cô ấy cười và bận rộn với giấy tờ, rót đầy ly và dọn dẹp trước khi ngồi vào chỗ thường ngồi ở cuối bàn.
Tôi là người chuyên làm một loại nhiệm vụ cụ thể. Mọi thứ tôi làm đều hoặc là liên quan đến sách vở, như đọc, viết và đi bộ, hoặc là thời gian rảnh rỗi, như ăn và ngủ. Tôi đã thảo luận điều này với Lisa và cô ấy đồng ý rằng điều đó là bất thường nhưng không phải là chưa từng nghe đến. Tôi hỏi cô ấy xem cô ấy có biết ai như vậy không và cô ấy nói không, mọi người cô ấy biết đều luôn đi theo hàng trăm hướng khác nhau, nhưng cô ấy hình dung rằng hẳn phải có những người tập trung cao độ trong một lĩnh vực bất kỳ nào; trong nghệ thuật, trong khoa học và khám phá, trong thể thao, trong kinh doanh. Đặc biệt là tâm linh, cô ấy trầm ngâm, trích dẫn một số dạng buông bỏ và người thề nguyện để chứng minh quan điểm của mình.
Tôi đồng ý với cô ấy, ngoại trừ việc tôi không đam mê hoặc thậm chí không tập trung lắm. Tôi có xu hướng thiên về phía lười biếng hơn trong hàm phổ nhiệm vụ cụ thể. Những bộ phim tôi thích không phải là những bộ phim tôi thích, chúng là những bộ phim phục vụ cho các cuốn sách. Vanilla Sky, Abre Los Ojos, The Matrix, The Thirteenth Floor, Pleasantville, Joe vs the Volcano, The Graduate và About Schmidt; đây là một số bộ phim tôi yêu thích, nhưng tôi thực sự không muốn xem bất kỳ bộ phim nào trong số đó. Chúng là những bộ phim yêu thích vì tôi đánh giá cao chúng ở mức độ dụ ngôn. Chúng hữu ích cho việc giao tiếp vì mọi người đều quen thuộc với chúng, hoặc có thể dễ dàng quen thuộc. Những bộ phim yêu thích cá nhân của tôi là gì? Tôi đoán đó là vấn đề. Tôi không có bộ phim nào. Ở đây không có con người có sở thích cá nhân, chỉ có người có nhiệm vụ cụ thể và có sở thích cụ thể.
Còn sách ư? Cũng vậy thôi. Moby-Dick, Leaves of Grass, 1984, Walden và một vài tác phẩm khác có thể được coi là những tác phẩm yêu thích của tôi, nhưng tôi không sở hữu bản cứng của chúng và nếu có thì tôi cũng sẽ không lấy chúng ra khỏi giá sách. Gần đây tôi đã cố gắng một chút để đọc lại một số tác phẩm của Kerouac, Bukowski, Dostoevsky, Solzhenitsyn, Hamsun và Camus, nhưng thay vì đọc để giải trí, tôi cảm thấy giống như mình đang tìm kiếm thứ gì đó cho những cuốn sách của riêng mình hơn—một cuốn kiểu MobyDick hoặc có thể là 1984 —mặc dù tôi không mong đợi sẽ tìm thấy nó.
Nó có nghĩa là gì? Tại sao tôi lại nói với bạn điều này? Đó là điều tôi đã nói từ cuốn sách đầu tiên và đó là điều mà bất kỳ ai quan tâm đến những cuốn sách này đều muốn hiểu về trạng thái thức tỉnh. Sự thoái lui khỏi bản thể này không phải là thơ ca, tâm linh hay hạnh phúc. Cũng không phải vậy. Jed McKenna, nhân vật, đã trở thành số không trong hơn hai mươi năm và giờ đây gần như vô hiệu hóa. Giống như việc trở nên một trăm tuổi. Đó không còn là thế giới của tôi nữa, mặc dù tôi vẫn đang ở trong đó. Đó không còn là cuộc sống của tôi nữa, mặc dù tôi vẫn đang sống. Và, giống như một người đàn ông trăm tuổi, không có gì ở phía chân trời. Không có gì để hy vọng, không có gì để mong đợi, và không có gì có thể xảy ra để cải biến tình hình. Nếu tôi trúng số, chữa khỏi bệnh ung thư và kết hôn với một siêu mẫu, mọi thứ cũng sẽ không tốt hơn. May mắn thay, tôi không thấy hoàn cảnh của mình khó chịu. Tôi không muốn nó khác đi. Nó tự nhiên, thoải mái và ổn.
Có thể có những người khác đang viết những cuốn sách khác nói về phần này của mọi thứ, về thực tại sống động của trạng thái giác ngộ chân lý, về những gì xảy ra trong hai năm đầu tiên, mười năm đầu tiên, những gì xảy ra sau hai mươi năm. Có thể có những cuốn sách như vậy; tôi đã không đọc trong một thời gian dài. Tôi biết một số cuốn, nhưng chúng bị nhồi nhét quá nhiều thứ vớ vẩn về Thượng Đế-Tình Yêu-Sắc-Đẹp-Hòa bình đến nỗi bạn phải dùng gậy để cạo sạch. Đây là một trạng thái không có đặc trưng, không có sự tô điểm, không bị chia cắt và phải được mô tả kiểu như vậy. Chẳng có gì để nói tốt cho trạng thái đó ngoại trừ việc nó không phải là sự giả dối.
—
Một điều khiến tôi ngạc nhiên gần đây là một kiểu tình bạn mà tôi đã nảy sinh với bố của Lisa, ông Frank. Ông ấy là một người đàn ông to lớn, thô lỗ, thẳng thắn, ít nhất là bề ngoài. Nhưng bên trong ông ấy giống như một Richard Maurice Bucke thời hiện đại; một người lãng mạn về mặt tâm linh với tầm nhìn về tương lai của nhân loại, thứ tương lai vừa rất có thể sẽ xảy ra một cách hấp dẫn vừa không thể xảy ra một cách buồn cười. Ông ấy tự giới thiệu với tôi qua e-mail. Ông ấy bắt đầu bằng các bằng cấp học vấn của mình, rất ấn tượng. Sau đó, ông ấy dành một vài đoạn văn để nói những điều tốt đẹp về tôi và cuốn Damnedest và cuốn Incorrect và giải thích rằng ông ấy đã nghỉ hưu, mới góa vợ, và hơi khùng một chút và hy vọng rằng ông ấy sẽ tìm thấy ở tôi một người mà ông ấy có thể thảo luận về những ý tưởng mà ông ấy đã hình thành từ đầu những năm sáu mươi nhưng ông ấy không thể diễn đạt đầy đủ trong suốt sự nghiệp học vấn của mình.
Gần như là kết thúc ngay tại đó. Tôi không trao đổi nhiều. Những người coi trọng vấn đề này không cần tôi hay bất kỳ ai khác, chỉ cần tìm câu hỏi tiếp theo, thực hiện bước tiếp theo, tìm kẻ thù tiếp theo và chiến đấu trận chiến tiếp theo. Những người không coi trọng vấn đề này luôn tìm cách để chiếm giữ và đánh lạc hướng bản thân để họ không phải thực hiện bất kỳ bước thực sự nào hoặc chiến đấu bất kỳ trận chiến thực sự nào. Không ai cần sự giúp đỡ của tôi trong việc đó, và họ sẽ không gặp khó khăn gì khi tìm kiếm nhiều sự giúp đỡ ở nơi khác. Tâm linh hiện đại dưới mọi hình thức tồn tại là để tạo điều kiện cho sự trì trệ về mặt tâm linh: xu hướng của một người tìm kiếm tâm linh đang nghỉ ngơi là duy trì trạng thái nghỉ ngơi. Tôi đã thỏa thuận với vũ trụ ngay từ những giai đoạn đầu của dự án này rằng tôi sẽ không để mình bị cuốn vào tất cả những bi kịch cá nhân và chủ nghĩa thoát ly bằng tâm linh đó, và chúng tôi luôn hiểu nhau rất rõ về điểm đó.
Nhưng thỉnh thoảng có điều gì đó tự tìm được cách đến tới tôi, như là Frank. Tôi đang duyệt qua tệp email lưu trữ của mình, và tên ông ấy xuất hiện trong cột From liên tục. Tên ông ấy cứ quanh quẩn trong đầu tôi và cuối cùng tôi bắt đầu đọc email của ông ấy để xem tại sao người đàn ông này lại viết thư cho tôi ba mươi mốt lần.
Khi tôi bắt đầu đọc email của Frank, email đầu tiên có niên đại hơn một năm, một số đặc điểm trở nên rõ ràng và xác nhận với tôi rằng ông ấy được cho là sẽ đóng một vai trò trong cuốn sách thứ ba và rằng tôi nên chấp nhận lời mời thường trực của ông ấy đến thăm nhà ông ấy ở Mexico và sử dụng thư viện của ông ấy. Một trong số đó là việc ông ấy đề cập đến cuộc khủng hoảng mà con gái ông ấy đang gặp phải, có liên quan đến cuốn Damnedest và Incorrect.
Một điều nữa là ông nhắc đến tác phẩm 1984 của Orwell mà tôi vừa đọc ba hoặc bốn lần trong tháng trước với sự thích thú gần như khi tôi đọc Moby-Dick vài năm trước. 1984 có thể là bản cáo trạng gay gắt về sự áp bức chính trị hoặc câu chuyện cảnh báo về quyền riêng tư cá nhân mà hầu hết mọi người coi là— “ừ-chắc-chắn-rồi-sao-cũng-được”—nhưng giống như Moby-Dick, cuốn sách đó hoạt động một cách tao nhã ở cấp độ thú vị hơn nhiều về tự do với ràng buộc, về sự thật với ảo tưởng, về con người với Maya.
Chúng ta sẽ nói đến đoạn mà Frank đi thẳng vào vấn đề.
Chúng ta, những con người, thưa ông McKenna, có hai tâm trí – Tâm Trí Hữu Hạn và Tâm Trí Vô Hạn. Chúng ta, chính xác hơn, là những sinh vật vô hạn có khả năng sống và hoạt động theo một chế độ hữu hạn.
Tình hình của con người, nói chung, là chúng ta đã hoàn toàn từ bỏ Tâm Trí Vô Hạn và chiếm hữu nơi cư trú độc quyền trong Tâm Trí Hữu Hạn, giống như việc chuyển ra khỏi Versailles và vào trong hộp các-tông, mặc dù hai thái cực này trong thực tế còn xa hơn nhiều, giống như việc từ bỏ thiên đường để đến địa ngục. Trên thực tế, chính xác như vậy. Chúng ta là những kẻ tự lưu đày, bị đuổi khỏi vườn địa đàng. Chúng ta là những thiên thần sa ngã. Con người là Lucifer của chính mình và thế giới là địa ngục của anh ta.
Bây giờ tôi sẽ lạc đề đôi chút.
Các tài liệu tham khảo từ Kinh Thánh kích hoạt trong tôi một phản ứng gần như tự động là từ chối những gì tôi đang đọc và tiếp tục; một loại phản xạ nôn nao trong tâm trí. Trên thực tế, việc trích dẫn bất kỳ ai hoặc bất kỳ điều gì được coi là có thẩm quyền khiến tôi cảm thấy như một sự loại trừ tự động. Tôi thích sử dụng các trích dẫn và đoạn trích để hỗ trợ cho các điểm tôi đang nêu, nhưng không bao giờ để mọi người tin vào hoặc dựa vào hoặc tin tưởng như là một nguồn thẩm quyền. Thẩm quyền duy nhất là phán đoán của chính mình và sức mạnh lý trí và sự hiểu biết của chính mình. Việc dựa vào thẩm quyền của người khác là cố gắng nhảy cóc qua một bước đầu tiên, và không có điều gì như vậy là khả thi. Không có điều gì chúng ta cần hiểu mà chúng ta không thể tự mình hiểu. Chúng ta không cần phải từ bỏ thẩm quyền của mình cho bất kỳ cá nhân, cuốn sách hoặc tổ chức nào khác. Không có điều gì chúng ta cần bị giữ lại hoặc vượt quá chúng ta, và không ai từng nhảy cóc qua một bước nào.
Giáo điều và hệ tư tưởng trong cách nuôi dạy của chúng ta đặc biệt có hại trong vấn đề này. Chúng tô màu và định hình suy nghĩ của chúng ta ở mức độ lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta có thể nhận thức được. Những người khao khát tâm linh ở bất kỳ hoàn cảnh nào cũng có thể cảm thấy tự
tin rằng họ đã từ chối và vượt qua sự nhồi sọ của tuổi trẻ, nhưng điều này nói thì dễ hơn làm.
Bất kỳ ai cũng có thể sắp xếp lại bề ngoài nhân vật của mình bất cứ khi nào và bất cứ khi nào họ muốn — thay đổi quần áo và tóc, thay đổi tên và địa chỉ, thay đổi quốc tịch và tôn giáo — nhưng sự thay đổi diễn ra trên bề mặt chỉ là hình thức. Giống như sơn một ngôi nhà bằng một màu khác và gọi nó là một ngôi nhà khác. Không phải vậy. Đó là cùng một ngôi nhà, cùng một cấu trúc, cùng một nền móng, chỉ là một màu khác. Chúng ta có thể thêm trang trí, phủ vải, làm lại cảnh quan, nhưng không tạo ra sự khác biệt đáng kể. Nếu chúng ta muốn nó là một ngôi nhà khác, chúng ta phải phá bỏ nó, phá hủy nền móng, chuyển đống đổ nát đi và bắt đầu lại.
Câu hỏi thường được đặt ra: Một người có thể thực sự thay đổi không? Câu trả lời là có, và đây là cách; phá hủy và xây dựng lại. Chết và tái sinh. Đây là cách duy nhất. Chúng ta có thể ngồi trong liệu pháp trị liệu hoặc thiền định trong nhiều thập kỷ và vẫn là con người y như khi chúng ta bắt đầu.
Chúng ta có thể đọc mọi sách self-help, đăng ký mọi tạp chí, tham gia mọi hội nhóm, tham gia mọi khóa học, nỗ lực hết mình, nhưng nếu vẫn giữ nguyên cấu trúc và nền tảng như vậy, thì dù chúng ta có thay đổi ngoại hình và hành vi như thế nào thì chúng ta vẫn là chính mình.
Sự thay đổi thực sự xảy ra sâu bên dưới bề mặt, ở những độ sâu thông thường không được thăm dò và không ngờ tới, và cho đến khi chúng ta đi vào bên trong và đi xuống những độ sâu đó của bản thân, chúng ta mới có thể đưa ra bất kỳ tuyên bố nào về sự tự hiểu bản thân hoặc tự làm chủ bản thân. Cho đến khi chúng ta thực hiện hành trình đó, chúng ta hoàn toàn chịu sự chi phối của những thế lực vô hình, giống như nút bần nhấp nhô trên biển động, nhưng chúng ta không thực hiện hành trình đó vì ta quá dễ dàng tự thuyết phục bản thân rằng chính chuyển động nhấp nhô của chúng ta đang khiến cho biển động.
Hư ảo phù phiếm.
Kết thúc phần lạc đề.
Trong trường hợp của Frank, tôi mừng vì đã vượt qua các tham chiếu trong Kinh Thánh vì, qua ba mươi mốt email, ông ấy đã vẽ nên một bức tranh rất hấp dẫn về một thực tế thay thế cho toàn thể nhân loại mà ông gọi, chỉ nửa đùa nửa thật, là Thế Giới Mới và đôi khi là Nước Mỹ Mới. Và mặc dù ông biết điều đó sẽ không bao giờ xảy ra và không lạc quan về tương lai của con người, ông cũng đủ tử tế để cung cấp không chỉ một bản đồ đến Nước Mỹ Mới, mà còn cả phương tiện để mọi người có thể đến đó, mặc dù là một phương tiện khét tiếng và bị tôi chỉ trích rất nhiều.
Bằng cách nào đó, mọi thứ đã bị đảo lộn. Không biết điều gì tốt hơn, chúng ta đã nâng những điều tầm thường của sự sống về mặt thể xác lên đỉnh cao của trải nghiệm con người – ăn, uống, thú vui nhục dục, tình dục và giao phối, tụ tập – chúng là những niềm an ủi thảm hại! Sự giàu có, quyền lực, uy tín – những từ như vậy thậm chí sẽ không xuất hiện trong vốn từ vựng của một xã hội của những Sinh Linh Toàn Thể, nhưng đối với chúng ta, những Người Lùn, đó là tất cả những gì chúng ta có.
Quá lố ư? Tôi có phóng đại không? Tôi thách ông đọc tiếp, ông McKenna, và xem ông có thấy hoàn toàn đồng ý với tôi không.
Có hai điều trong những email đầu tiên của Frank khiến tôi chú ý. Điều đầu tiên là lời khẳng định của ông ấy rằng mọi người đều sai lầm về mọi thứ trong mọi lúc. Đây là một thông điệp khiến tôi đồng cảm. Nghe có vẻ tệ, nhưng thực ra lại rất hay. Điều đó có nghĩa là không có hàng triệu điều sai, chỉ có một điều, ngay tại nguồn, và mọi thứ khác có vẻ sai đều bắt nguồn từ cái lỗi cốt lõi duy nhất đó. Có vẻ không phải vậy, nhưng đó là quan điểm rất ủng hộ con người, lạc quan, và tôi hoàn toàn đồng ý.
Một điều khác mà Frank nói trong vài email đầu tiên của ông ấy khiến tôi chú ý, và cũng là trọng tâm trong thông điệp chung của ông ấy, là tất cả chúng ta đều có thể trở thành Phật ngay bây giờ.
Vâng, sẽ rất sớm thôi. Và ông ấy không đùa đâu.
Điều đó cũng hiệu quả với tôi. Chủ nghĩa tinh hoa tâm linh dưới bất kỳ hình thức nào cũng là triệu chứng không thể nhầm lẫn của hội chứng mù dẫn dắt người mù. Tất cả những gì chúng ta là, là ý thức. Việc gợi ý rằng một sinh vật có thể vượt trội hoặc thấp kém hơn một sinh vật khác là thể hiện sự thiếu hiểu biết hoàn toàn về những vấn đề đơn giản nhất. Không có người hạng hai, và không có giáo lý tâm linh hay tôn giáo nào có hiểu biết lại gợi ý rằng bất kỳ ai cuối cùng có thể vượt trội hoặc thấp kém hơn người khác.
Nhưng đó không phải là điều Frank muốn nói. Ông không nói rằng tất cả chúng ta đều bình đẳng về mặt ý thức. Ông ấy nói rằng tất cả chúng ta đều có thể trở thành Phật. Ngay bây giờ. Đó là một điều thật kinh khủng để nói.
Tâm Trí Hữu Hạn thực chất không là gì hơn trí thông minh của một hệ thống hỗ trợ sự sống vật lý cho phép chúng ta trải nghiệm và khám phá Tâm Trí Vô Hạn, thứ từ bên ngoài nhìn vào. Trải nghiệm và khám phá Tâm Trí Vô Hạn chính là ý nghĩa và mục đích của chúng ta.
Tâm Trí Hữu Hạn giữ cho cơ thể sống và an toàn. Nó cần thiết cho sự sống còn và sinh sản, nhưng sự sống còn và sinh sản vì mục đích gì? Sự sống còn và sinh sản vì mục đích sống còn và sinh sản nhiều hơn sao? Điều đó có vẻ vô lý, nhưng đó chính xác là câu chuyện của con người cho đến nay. Tất cả những gì chúng ta đang làm là đạp nước, diễu hành tại chỗ.
Không nhất thiết phải là như vậy và những người đã nhìn thấy (có rất nhiều người, như ông sẽ thấy), đã nhìn ra ý nghĩa cuộc sống không phải là như vậy. Chúng ta đang sống một cuộc sống trống rỗng, vâng thưa ông, nhưng chúng ta đang làm như vậy là sai lầm và đó là sai lầm có thể sửa được.
“Tôi e là ông ấy hơi lập dị,” Lisa nói sau khi đọc vài đoạn đầu.
“Đúng vậy”, tôi đồng ý, “ông ấy đã nhiều lần tự gọi mình là”, tôi nhắc đến ghi chú của mình, “một kẻ lập dị vui vẻ, một kẻ nổi loạn không răng, một nhà cách mạng ngồi ghế bành, một người cấp tiến thụ động và một người theo chủ nghĩa không tưởng thực dụng”.
Lisa lật trang tiếp theo và tiếp tục đọc lời của cha mình.
Tâm Trí Hữu Hạn là một phần không thể thiếu của phương trình hữu hạn và vô hạn – Âm và Dương của chúng sinh – nhưng đó không phải là những gì chúng ta có. Tất cả chúng ta đều là Âm và không có Dương. Chúng ta là những bản sao phẳng lì, vô hồn của những con người mà chúng ta được sinh ra để trở thành. Chúng ta không chỉ thiếu một mảnh ghép, mà là cả một chiều kích, chiều kích quan trọng mà chúng ta thiếu. Khi mất đi một nửa, nửa còn lại sẽ trở thành một tổng thể mới, là một thực thể hoàn toàn khác – một Người Lùn.
Chúng ta làm mọi thứ trong khả năng của mình để phủ nhận thực tế về hoàn cảnh của mình. Chúng ta dùng lý trí và sự cả tin để phủ nhận và hợp lý hóa tình trạng của mình thay vì thừa nhận và sửa chữa nó.
Nói một cách đơn giản nhất, mục đích của chúng ta là trở thành Phật, và tất cả chúng ta đều có thể trở thành – tất cả mọi người. Và thế giới địa ngục, đồi bại, vô đạo đức này có thể trở thành thiên đường –ngay bây giờ.
“Ôi trời ơi,” Lisa rên rỉ. “Bố tôi bị điên rồi à?”
“Nếu ông ấy thế thì tôi cũng thế.”
“Tuyệt, hai người đàn ông quan trọng nhất trong cuộc đời tôi ở thời điểm quan trọng này đều có thể được cấp giấy chứng tâm thần được. Anh có định đưa tài liệu này vào sách không?”
“Cô có biết ông ấy đang ám chỉ điều gì không?”
“Tôi không biết. Ông ấy đã tham gia vào rất nhiều thứ kỳ lạ, đó là sở thích lớn của ông ấy với tư cách là một giáo viên. Tôi e rằng nó nghe có vẻ hơi giống chủ nghĩa thần bí New Age hay gì đó.”
“Kiểu vậy. Chủ nghĩa thần bí dành cho quần chúng. Mỗi người đàn ông, phụ nữ và trẻ em đều là một vị Phật. Ý thức vũ trụ. Một xã hội mới nổi lên từ đống tro tàn của xã hội này. Đó là những gì ông ấy đang nói đến.”
“Ôi trời. Nghiêm túc đấy, hai người bị điên à?”
“Đó chỉ là giả thuyết thôi.”
“Nhưng ông ấy nói điều đó có thể xảy ra.”
“Ồ vâng, chắc chắn rồi. Sẽ không xảy ra, nhưng về mặt lý thuyết thì có thể. Đó là điều làm cho nó thú vị. Không ai trong chúng ta nghĩ về điều này như một điều gì đó thực sự sẽ xảy ra, như các nhà hoạt động hay những người đấu tranh hay thứ gì đó. Giống như hai anh chàng hét lên những ý tưởng lớn lao, lan man qua một cái ao với nhau. Giống như cố gắng vẽ ra thế giới hôm nay sẽ như thế nào nếu như cuộc cách mạng ngày xưa không bị đánh bại.”
“Đã có một cuộc cách mạng à?” Cô ấy nhìn lên tôi. “Cuộc cách mạng nào?”
Tình trạng hiện tại của con người trên trái đất, so với những gì nó có thể là và nên là, là một trạng thái tồi tệ hơn nhiều so với bất kỳ nhà văn nào từng mô tả hoặc sẽ mô tả. Chúng ta có thể nhìn vào viễn cảnh phản địa đàng của Huxley, Zamyatin, Orwell, Burgess, Rand, Bradbury và những người khác, và nghĩ về việc chúng ta có cuộc sống tốt đẹp như thế nào so với việc nó có thể tồi tệ đến mức nào, nhưng khi chúng ta chấp nhận một quan điểm bao hàm toàn bộ tiềm năng của mình, thì rõ ràng là không có viễn cảnh phản địa đàng nào từng được tưởng tượng ra có thể sánh ngang với thực tế của chính chúng ta về nỗi kinh hoàng không thể tránh khỏi. Emerson đã đúng khi ông nói rằng con người là một vị thần trong đống đổ nát, và điều gì có thể khủng khiếp hơn thế? Chúng ta là kịch bản tồi tệ nhất của chính mình. Chỉ có sự thiếu hiểu biết của chúng ta che chở cho chúng ta, nhưng chính tấm khiên vô minh đó lại giam cầm chúng ta. Nghe quen không, ông McKenna?
Tôi đưa cho Lisa xem tập tài liệu chứa các bản sao cứng của những email mà bố cô ấy đã gửi cho tôi.
“Chúa ơi,” cô ấy nói, “ông ấy thực sự đang bung hết sức mình.”
“Tôi nghĩ ông ấy đã tích tụ điều này trong mình trong bốn mươi năm. Có vẻ như tất cả những sở thích khác nhau của ông ấy trong những năm qua đã đưa ông ấy đến kết luận cuối cùng này. Tất nhiên, nó thực sự quá mức đối với bất kỳ cách sử dụng học thuật nào, nhưng bây giờ ông ấy đã tình cờ gặp tôi và ông ấy có thể tiết lộ toàn bộ lý thuyết điên rồ của mình cho một người nào đó sẽ đánh giá cao nó.”
“Và xuất bản nó.”
“Đó luôn là kế hoạch.”
Cô ấy nhìn lên.
“Luôn luôn?”
“Chắc chắn, cuốn sách thứ ba không thể bỏ qua tài liệu này. Theo quan điểm của tôi, cha của cô chỉ là một chuyến đi. Dù sao thì tôi cũng sẽ đi chuyến đó.”
“Vậy là những ý tưởng của ông ấy không hề mới mẻ với anh sao?”
“Thực ra là chỉ có một ý tưởng; một vấn đề và một giải pháp.”
“Và vấn đề là?”
“Chúng ta cho rằng mình là một sinh linh toàn thể khi thực ra chúng ta chỉ là—”
“Người lùn,” cô ấy nói.
“Chỉ là một nửa, đúng vậy, và còn không phải là nửa tốt. Cha của cô đã dành nhiều năm để truy tìm mọi lỗi lầm của nhân loại đến tận nguồn gốc của chúng và cuối cùng đã buộc phải đi đến một kết luận khó tin nhưng không thể phủ nhận. Ta đã đi theo hướng khác. Ta bắt đầu từ kết luận khó tin nhưng không thể phủ nhận đó và làm việc tiếp hướng theo đó. Tôi rất thoải mái với ý tưởng rằng mọi người đều sai về mọi thứ mọi lúc; đó là bản chất cốt lõi của trạng thái mơ. Cha của cô đã mất nhiều thời gian để có thể nhìn thấy điều đó, nhưng đối với tôi, đó chỉ là vấn đề tất nhiên.”
“Tất cả những điều này nghe có vẻ chán nản thật.”
“Có phải vậy không? Điều duy nhất tôi biết có thể khiến bất kỳ ai chán nản là việc tự đề cao bản thân, và đó là điều tốt để chán nản vì khi đó cô có thể thức tỉnh với hoàn cảnh của mình và khắc phục nó, như chính cô đang làm. Mọi người đều nên chán nản như địa ngục, và nếu có, thì điều gì đó thực sự có thể xảy ra. Lý do chúng ta không tự tử hàng triệu người là vì chúng ta sống trong trạng thái phủ nhận bảo vệ liên tục bao bọc chúng ta như một lớp màng vô hình, cái giá phải trả là một cuộc sống chỉ sống ở mức ý thức tối thiểu. Những thứ cần thiết của cuộc sống là thức ăn, nước, nơi trú ẩn, quần áo, sự phủ nhận và sự xao lãng. Một khi chúng ta có những thứ đó, chúng ta có thể chuyển sang công việc nuôi dưỡng thế hệ xác sống tiếp theo.”
“Anh chỉ là một tia nắng nhỏ bé, phải không?”
“Cô có không đồng ý vậy không?”
Cô ấy thở dài.
“Tôi đoán là không, chỉ là nó nghe có vẻ— sến quá!”
“Chúng ta chỉ mới khám phá được bề mặt của con người thực sự là gì. Đối với tôi, và với Bucke, và với cha của cô, tôi nghĩ, điều này không hề gây chán nản chút nào. Loài người không khiếm khuyết, mà chỉ bị hỏng. Đó là tin tốt. Điều đó có nghĩa là chúng ta có thể tự sửa chữa bản thân. Chúng ta không cần phải như thế này. Có thể tìm ra giải pháp. Một điều gì đó thú vị thực sự có thể xảy ra. Dù sao đi nữa, đó là tiền đề cơ bản của những ý tưởng mà cha của cô và tôi thích chơi đùa.”
“Chúng ta có tiềm năng gì?”
“Tâm Trí Vô Hạn, Truy Cập Vào Bên Trong. Mỗi người đàn ông, phụ nữ và trẻ em đều là Phật. Sự truy cập miễn phí và dễ dàng cho tất cả mọi người.” Tôi nhìn cô ấy qua đỉnh gọng kính của mình. “Cô thực sự không biết gì về tất cả những điều này sao?”
“Tôi thực sự không.”
—
Con người không bị hành hạ bởi hàng ngàn vấn đề không thể vượt qua, như nó có vẻ như vậy, mà bởi một vấn đề cốt lõi mà từ đó tất cả những vấn đề khác bung ra. Thế giới có vẻ tối tăm, u ám và không thể biết được, vì vậy chúng ta sai lầm khi cho rằng nó tối tăm, u ám và không thể biết được, và chúng ta sống cuộc sống của mình dựa trên giả định vô căn cứ đó. Không biết rõ hơn, chúng ta loay hoay hết sức có thể, mò mẫm một cách mù quáng, cố gắng diễn giải những cái bóng và thấu hiểu bóng tối. Chúng ta có một số người thông minh nhất trong vụ này—các nhà khoa học, nhà hiền triết, linh mục, học giả, nhà thơ, nghệ sĩ—tất cả đều cố gắng giúp chúng ta hiểu được thế giới, nhưng họ không đưa ra được nhiều giải pháp, và khá rõ ràng là họ sẽ không làm vậy. Chúng ta làm những gì chúng ta vẫn làm mãi mãi và kết quả là thế giới chúng ta đang có hiện tại; một thế giới không hề được cải thiện theo một cách có ý nghĩa, bởi vì bản thân con người cũng chưa từng được cải thiện theo một cách có ý nghĩa.
Nhưng đây là phần tốt đẹp.
Tiềm năng của con người không phải là tối tăm, u ám và không thể biết được; nó là ý thức và nó là vô hạn. Chúng ta có thể giành lại chiều không gian vô hạn mà hiện tại chúng ta đang bị bản ngã, nỗi sợ hãi chia cắt. Chúng ta có thể tái nhập vào nơi mà chúng ta đã bị đuổi ra; vườn địa đàng, nước trời, thiên đường trên mặt đất. Bất kỳ ai và tất cả mọi người đều có thể làm được điều này, hoặc lý thuyết nói như vậy. Nó không dành riêng cho giới tinh hoa hay người thông minh hay ngoan đạo cũng như ánh sáng mặt trời không dành riêng cho người giàu có hay xứng đáng. Nó không mất nhiều năm hay nhiều thập kỷ hay cả cuộc đời. Nó là khoa học đã được chứng minh, ghi chép, không thể bác bỏ và có thể tái tạo một cách nhất quán. Nó dễ dàng, rẻ tiền và ở đây ngay bây giờ. Và điều đó có nghĩa là không ai, bất kể hoàn cảnh của họ, bất kể cao hay thấp, ốm hay khỏe, giàu hay nghèo, có thể cách xa phiên bản Giác Ngộ Tâm linh phổ biến hơn nhưng không kéo dài lâu dài hơn một giờ:
Ý Thức Thượng Đế.
Vậy bây giờ chúng ta hãy xem xét một cách tiếp cận khác cho vấn đề này. Thay vì loay hoay trong bóng tối và tuyệt vọng duy trì sự tự lừa dối rằng chúng ta rất hạnh phúc và có thể kiểm soát tốt mọi thứ, chúng ta có thể áp dụng cách tiếp cận ngược lại. Chúng ta có thể nuôi dưỡng và phát triển sự bất mãn mang tính phê phán. Chúng ta có thể bi quan một cách hung hăng. Chúng ta có thể nhìn kỹ và thấy rõ. Chúng ta có thể mở lòng mình với khả năng được chứng minh rõ ràng rằng phần sáng của quang phổ khả kiến của chúng ta thực sự chỉ là một hoàng hôn tối tăm, rằng chúng ta thực sự là những kẻ thô lỗ ngu ngốc, rằng hệ thống niềm tin cổ tích của chúng ta đáng khinh bỉ, và rằng mọi nỗ lực tự nâng cao bản thân của chúng ta chỉ dẫn đến sự tự lừa dối. Một khi được trang bị những sự thật hiển nhiên ít ỏi này, cuối cùng chúng ta có thể hạ thấp hàng phòng thủ của mình và nói đồng ý với nỗi sợ hãi và lao vào nó. Chúng ta có thể thừa nhận sự thật rằng chúng ta chỉ đang dậm chân tại chỗ, trì hoãn điều không thể tránh khỏi, bận rộn với sự xao lãng nhỏ nhặt này nọ cho đến khi chúng ta trượt xuống bóng tối mà chúng ta đã dành cả cuộc đời để phủ nhận.
Khi chúng ta truy ngược mọi vấn đề về nguồn gốc duy nhất của chúng, chúng ta thấy rằng thế giới có vẻ tối tăm, u ám và không thể biết được không phải vì nó như vậy, mà vì lăng kính mà nó được chiếu/nhận thức đang bị bẩn. Lăng kính là bản ngã và sự bẩn thỉu là bản ngã. Làm sạch ống kính và thế giới sẽ trở nên trong suốt như pha lê, và bóng tối và sự u ám bị lãng quên như thể chúng chưa từng tồn tại. (Loại bỏ hoàn toàn lăng kính và bạn sẽ được khai sáng, nhưng sau đó, ai còn lại để được khai sáng?)
Đó là lý do tại sao bất kỳ giáo lý tâm linh chân chính và trọn vẹn nào cũng có thể được diễn đạt trọn vẹn trong vài từ; lau ống kính, tự suy nghĩ, mở mắt ra, tự biết mình, tự hỏi Ta là ai? Tất cả các hệ thống tâm linh trên thế giới đều dành riêng để tận dụng tối đa những gì nhỏ bé nhất, nhưng tại sao lại tận dụng tối đa những thứ trong bóng tối trong khi chúng ta có thể bật đèn?
Bởi vì chúng ta không đủ bất mãn. Chúng ta không biết công tắc ở đâu vì chúng ta chưa tìm kiếm nó, và chúng ta chưa tìm kiếm nó vì chúng ta không biết rằng chúng ta đang sống trong bóng tối.
Frank biết rằng nhân loại luôn sống trong bóng tối vĩnh cửu, điều này thật tuyệt, nhưng lý do chúng ta nói về ông ấy ở đây là vì ông ấy cũng biết công tắc đèn ở đâu.