Nếu bạn đứng ngay phía trước và đối mặt với một sự thật, bạn sẽ thấy mặt trời lấp lánh trên cả hai bề mặt của nó, như thể nó là một thanh đại đao, và cảm nhận được cái rìa ngọt ngào của nó cắt đôi bạn qua trái tim và tủy sống, và vì thế bạn sẽ vui vẻ kết thúc sự nghiệp phàm trần của bạn. Dù sống hay chết, chúng ta chỉ khao khát thực tại. Nếu chúng ta thực sự sắp chết, hãy lắng nghe tiếng khục khặc trong cổ họng và cảm thấy ớn lạnh ở tứ chi; nếu chúng ta còn sống, chúng ta hãy tiếp tục công việc của mình.
–Henry David Thoreau
THOREAU ĐÃ SAI. Trên thực tế, hầu hết các nhà tư tưởng trong lịch sử mà tôi yêu thích nhất đều đều sai khoảng 99%, nhưng có 1% đúng là điểm A vững chắc trên đường cong hình chuông của con người. Khi nói thực tại, Thoreau đang ám chỉ tới chân lý, thứ mà chẳng có ai khao khát cả. Ngay cả Thoreau cũng đã không khao khát chân lý, ông ấy chỉ có ác cảm nhẹ với những thứ nhảm nhí, hai điều này gần như khó mà giống nhau. Mọi người đều có một giới hạn nhảm nhí mà vượt quá giới hạn đó có thể là quá nhiều, nhưng đó chỉ là vấn đề về mức độ thoải mái và nó không khiến bạn trở thành kẻ cuồng-chân-lý.
*
Chẳng ích gì khi chỉ ra rằng chính phủ là theo chủ nghĩa Orwellian hay xã hội đang theo chủ nghĩa Orwellian bởi vì tất cả mọi thứ đều theo chủ nghĩa Orwellian. (Nd: Hãy đọc tiểu thuyết 1984 của George Orwell để biết về chủ nghĩa Orwellian). Tất cả những người bạn đang thấy đều đeo mặt nạ và tất cả những gì bạn phải làm để nhìn thấy một ông già gắt gỏng đằng sau trang phục ông già Noel đang cười hô-hô-hô đó là hãy giật râu ông. Diogenes tìm kiếm một người đàn ông trung thực nhưng không tìm được vì bản chất tất cả mọi con người đều không trung thực, kể cả cái người đang tìm kiếm một người trung thực.
Cần phải có một quá trình năng lượng phức tạp để thấy được cái gì vốn không thực và không thấy cái có thực. Năng lượng là cảm xúc và quá trình này là suy nghĩ kép (Doublethink). Suy nghĩ kép không phải là thứ chúng ta làm ở đây và ở đó, bây giờ và sau đó, mà là ở mọi nơi, mọi lúc. Ngay cả việc nói rằng chúng ta là những nhân vật trên sân khấu cũng là để che giấu chúng ta khỏi sự thật rằng không hề có sân khấu và chúng ta đang diễn những vở kịch huyễn tưởng nho nhỏ của mình một mình trong khoảng không bao la cằn cỗi của hư không mãi mãi, và thậm chí cả điều đó cũng là nhảm nhí.
*
Như một điều cần thiết thực tế, tất cả chúng ta luôn đình chỉ sự hoài nghi ở mọi lúc. Đâu đó bên trong bạn biết rằng bữa trưa đồ ăn nhanh của bạn có hại hơn là bổ dưỡng. Bạn cũng có thể phết mỡ lợn lên bao thuốc lá và ăn thứ đó, nhưng dù sao thì bạn cũng vẫn ăn nó bởi vì, nghiêm túc mà nói, không chỉ có mỗi cái bữa trưa này mới điên rồ như vậy, mà nó là tất cả mọi thứ. Bạn vẽ ra đường ranh giới ở đâu? Bạn sẽ không bao giờ có thể ăn ở nhà hàng hoặc cửa hàng tạp hóa nếu bạn không thể tự lừa dối mình về chất lượng, độ an toàn và nguồn cung cấp thực phẩm. Bác sĩ quan tâm đến sức khỏe của tôi, linh mục của tôi quan tâm đến linh hồn tôi, ngân hàng quan tâm đến sự ổn định tài chính của tôi, nhà hàng này không đốt cháy giai đoạn, bạn bè và gia đình tôi không nói về tôi như cách tôi nói về họ, các chính trị gia làm việc cho người dân, tôn giáo quan tâm đến sự thật, hệ thống tư pháp quan tâm đến công lý, hệ thống chăm sóc sức khỏe quan tâm
đến sức khỏe, các phóng viên công bằng và cân bằng, người lớn này có thể
đáng tin tưởng với các con tôi, viên cảnh sát đó thức dậy mỗi sáng và thực hiện một cuộc kiểm tra đạo đức nghiêm ngặt, sự mê đắm là tình yêu, sản phẩm hữu cơ là an toàn, những viên thuốc này sẽ khiến tôi tốt hơn, tôi không phải là một con số, cuộc sống của tôi có ý nghĩa, quan điểm của tôi quan trọng, phiếu bầu của tôi được đếm, tôi sẽ dựa dẫm được vào con tôi, tôi sẽ được nhớ đến, tôi đặc biệt, tôi có thật, tôi quan trọng… và cứ thế, cứ thế. Bạn phải tự lừa dối bản thân về mọi thứ chỉ để sống sót qua ngày. Chính một thìa đường đã giúp thực tại chìm xuống.
Có lẽ điều duy nhất bạn có thể thực sự tin tưởng trong cuộc sống là cha mẹ của bạn, và bạn chắc như đinh đóng cột là không thể tin tưởng họ. Bạn có thể tin tưởng là họ luôn quan tâm đến lợi ích tốt nhất của bạn và mong muốn điều tốt nhất cho bạn, nhưng điều đó có nghĩa là gì? Nó có nghĩa là hãy ăn rau, làm bài tập về nhà, uống thuốc, đạt điểm cao, đi nhà thờ, đi học đại học, kiếm việc làm, kết hôn, sinh con và đối xử với con cái của con như cách bố mẹ đã làm với con. Nói tóm lại, bố và mẹ đã hoàn toàn bị nhồi sọ và họ coi nhiệm vụ của họ là nhồi sọ bạn. Chào mừng đến với cỗ máy.
*
Jeremiah Johnson không phải là người yêu thiên nhiên, anh ấy là một người ghét những thứ nhảm nhí, và một cuộc sống cô đơn, tàn nhẫn trên núi là lựa chọn thay thế duy nhất của anh ấy cho cuộc sống nhảm nhí. Anh ấy có thể thích hòn đảo nhiệt đới trong Cast Away mà Chuck Noland rất muốn rời xa, hoặc có thể, giống như Chuck, anh ấy sẽ nhận ra rằng ít nhất cần phải có một chút tiếp xúc với con người để duy trì sự tỉnh táo. Cuộc sống ẩn dật trên núi là một chuyện, nhưng một mình trên một hòn đảo hoang thì tương đương với hư không mãi mãi phiên bản trên trần gian. Đó chính là thứ KHÔNG nhảm nhí, và đó không phải là điều mà ai cũng muốn.
Chuck Noland thấy mình quá đơn độc nên phải tạo ra Wilson. Wilson không chỉ là một thiết bị hỗ trợ điện ảnh cho phép Chuck nói lên suy nghĩ của mình mà còn là một thiết bị đồng hành cùng con người cho phép nhân vật tạo ra ít nhất một kết nối cảm xúc. (Nd: trong phim Cast Away, Wilson chỉ là một quả bóng chuyền được Chuck dùng máu vẽ lên khuôn mặt và giao tiếp đối xử với nó như một con người, một người bạn.)
Mối quan hệ giữa con người với nhau không nhất thiết phải là với con người, nhưng nhất thiết phải có. Chỉ cần thực hiện một kết nối, một người sẽ được kết nối. Chúng ta không cần phải được kết nối rất chặt chẽ nhưng cũng không thể bị đứt kết nối. Chúng ta cần có khán giả xác nhận màn trình diễn của mình và khán giả đó có thể chỉ là một quả bóng chuyền dính đầy máu miễn là chúng ta có thể khiến mình tin vào điều đó và cảm thấy rằng ta đang được chú mục. Miễn là chúng ta cảm thấy mình đang được nhìn thấy, chúng ta cảm thấy mình là chân thực. Nếu không có ít nhất một sợi dây cảm xúc buộc chúng ta vào trạng thái mơ, nó sẽ không có chiều kích cảm xúc và do đó chúng ta cũng như vậy. Bị mắc kẹt trên một hòn đảo hoang được bao quanh bởi hư không vĩnh viễn là thực tại thực sự của mọi người, nhưng chúng ta phải không được biết tí gì về sự thật này bằng bất cứ giá nào, và chúng ta làm điều này bằng cách tạo ra những kết nối cảm xúc quá ảo tưởng và phiến diện đến mức, trong lúc bĩ cực, chỉ một vật vô tri là đủ. Mối liên hệ giữa một người mẹ và đứa con của cô ấy có vẻ chân thực (more real) hơn mối liên hệ giữa Chuck và Wilson (quả bóng chuyền), nhưng nó cũng không đúng hơn (not more true). Mọi kết nối đều là ảo ảnh. Miễn là chúng ta cảm thấy được kết nối, chúng ta sẽ tồn tại.
Bản thân tôi cảm thấy thoải mái khi có rất ít sự tiếp xúc với con người, nhưng không phải là hoàn toàn không có tiếp xúc. Đó không phải là do sự cô đơn hay ham muốn, mà là do nhu cầu duy trì một chút ảo tưởng rằng tôi đang ở đây và có thật. Bạn, người độc giả tưởng tượng của tôi, đâu có là gì khác ngoài một quả bóng chuyền dính máu mà tôi đang biểu diễn cho xem? Bạn là mục đích của tôi, là bối cảnh của tôi. Tôi dành phần lớn thời gian trong lúc thức giấc của mình để trò chuyện với bạn và bạn là một phần thiết yếu trong cuộc sống của tôi. Bạn là Wilson của tôi; bạn là một người biết lắng nghe, không phải là người nói nhiều và bạn luôn cười trước mọi câu chuyện cười của tôi, đó chính là lý do tôi thích bạn.
Truyền hình và đài radio đâu có là gì khác ngoài một Wilsons phiên bản điện tử? Mạng xã hội đâu có là gì khác ngoài một biểu hiện của sự kết nối? Chúng ta không cần một người thực tế để tương tác trong khi giao diện người dùng bằng đồ họa cũng sẽ làm được việc đó. Chúng ta tin rằng có một con người ở đầu bên kia và có thể có, nhưng cũng có thể không. Ai quan tâm chứ? Việc chúng ta đang kết nối với thứ gì không thành vấn đề, miễn là chúng ta cảm thấy mình được kết nối. Có thể trong một vài năm nữa, sự tiếp xúc của con người sẽ trở nên lỗi thời bởi chương trình người đồng hành AI toàn cầu có tên Wilson, và trong vài năm nữa chúng ta sẽ không phải rời khỏi phòng vì Wilson sẽ chiếu thực tế lên tường và sau đó chiếu thẳng vào não chúng ta khi chúng ta dành cả cuộc đời trôi nổi trong những chiếc lọ. Hoặc có thể điều này đã xảy ra cách đây nhiều thời đại và đó là nơi chúng ta đang ở hiện tại, chỉ đơn thuần là đang nằm mơ rằng chúng ta đang không ở đó. Sự khác biệt giữa việc tin rằng bạn đang ngồi trong một nhà hàng sang trọng ăn bít tết và việc tin rằng bạn đang ngồi trong một vùng chiến sự dưới lòng đất ăn một bát nước mũi màu sữa là gì? Tôi biết thì chết liền, nhưng tôi sẽ ăn bít tết.
*
Tại sao người xuất gia lại đi sống trong phòng giam trên đỉnh núi? Để cố gắng thoát khỏi sự nhảm nhí bao phủ mọi thứ. Tại sao anh ta lại thề giữ im lặng? Đóng cửa cái nhà máy nhảm nhí bên trong để anh ta không phải phun ra những đám khói đen nhờn mỗi khi gặp đồng loại. Jeremiah Johnson có ý gì khi nói một cách khinh bỉ: “Tôi đã đến một thị trấn”? Ý của anh ấy là toàn bộ lý do cho sự tồn tại khắc nghiệt, cô độc của anh ấy là để thoát khỏi những điều nhảm nhí. Thoreau có ý gì khi nói “bùn và sình lầy của quan điểm, thành kiến, truyền thống, ảo tưởng và vẻ bề ngoài, thứ phù sa bao phủ toàn cầu”?
Ý ông ấy là sự nhảm nhí.
Chúng ta không bao giờ có thể thoát khỏi những điều nhảm nhí bởi vì những điều nhảm nhí là phương tiện của trạng thái mơ, và chúng ta không chỉ ở trong đó mà chúng ta chính là nó. Bạn có thể hớt cặn trên ao, nhưng nếu bạn hớt khỏi mặt nước thì đó không còn là ao nữa mà chỉ là một cái hố trống rỗng. Nói cách khác, tìm cách thoát khỏi những điều nhảm nhí chỉ là một điều nhảm nhí hơn mà thôi.
*
Bạn có tham gia một nhóm tự sát để có thể lên được bay lên thiên đàng trên con tàu vũ trụ ẩn sau một sao chổi bay qua không? Bạn có đồng ý với các nhà thần học tin rằng bao quy đầu bị cắt cụt của Chúa Giêsu đã bay lên thiên đường cùng với Ngài và trở thành các vành đai của Sao Thổ không? Bạn có tin rằng người da đen bị Chúa nguyền rủa nhưng có thể trở nên “trắng trẻo dễ thương” nếu trở nên gan dạ hơn không?
Bạn có tin rằng bảy mươi lăm triệu năm trước có một người cai trị thiên hà đã giám sát bảy mươi sáu hành tinh bao gồm cả Trái đất, và để giảm bớt tình trạng quá tải dân số trên các hành tinh của mình, người cai trị đã triệu tập mọi người đến để kiểm tra thuế, nhưng thay vào đó, lại tiêm cho họ một loại thuốc làm tê liệt rồi chở họ bay đến Trái đất và xếp họ xung quanh những ngọn núi lửa, trong đó anh ta cho nổ bom khinh khí và giết chết tất cả? Và rằng kẻ thống trị thiên hà sau đó đã đặt những cái bẫy giống như tờ giấy bay điện tử để bắt hàng tỷ linh hồn bị nổ tung trôi nổi xung quanh, rồi đưa họ đến những rạp chiếu phim đặc biệt và cho họ xem những bộ phim huấn luyện?
Bạn có mặc đồ lót thiêng liêng thứ bảo vệ bạn khỏi lửa, đạn, bệnh tật và cái chết không? Bạn có tin vào việc vung con gà quanh đầu để hấp thụ tội lỗi của mình rồi giết nó và cho người nghèo ăn không? Bạn có bỏ mặc quần áo và chỉ sở hữu một chiếc lông công và một quả bầu nước không?
Bạn có tin rằng nên cấm mặc đồ màu vàng, rằng ngáp là ma quỷ, rằng tất cả chó nên bị giết, và bất cứ ai không cùng niềm tin với bạn sẽ bị buộc uống nước sôi, bị đốt, bị đóng dấu, bị chặt chân tay, bị đóng đinh và bị kết án xuống địa ngục?
Chúng ta tin rằng chúng ta là những sinh vật có lý trí và có thể chế giễu những người kém lý trí hơn mình, nhưng nếu chúng ta hỏi câu “nếu như” thì sao? Nếu như chúng ta không lý trí thì sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu ảo tưởng nằm trước nhận thức? Điều gì sẽ xảy ra nếu như chúng ta có khiếm khuyết hoặc bị lừa dối trong sự hiểu biết của mình? Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đang bị trúng bùa ngủ nhưng nó làm cho chúng ta tưởng rằng chúng ta đang thức? Thế giới quan của bạn hoàn toàn dựa trên giác quan, nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bằng chứng về giác quan của bạn bị phán quyết là không thể chấp nhận được? Khi đó toàn bộ lập luận của bạn về sự tồn tại của vũ trụ sẽ bị vứt bỏ, và đồ lót chống đạn và sự hồi sinh của Holy Prepuce cũng có lý như bất kỳ điều gì khác. Không phải những điều nhảm nhí mà chúng ta tin vào đang giữ chúng ta trong trạng thái mơ, mà nó là những điều nhảm nhí mà chúng ta chưa từng đặt nghi vấn.
Không có ai là một hòn đảo, hoàn toàn là chính nó. Mỗi người là một phần của lục địa, một phần của cái chính. Nếu một cục đất bị biển cuốn trôi thì châu Âu ít đi một phần. Cái chết của mỗi người làm cho tôi nhỏ đi vì tôi có liên quan đến toàn nhân loại. Vì thế, hãy cứ đánh chuông đi, không cần biết chuông nguyện hồn ai, chuông nguyện hồn cho mọi người các bạn.
-John Donne
Tồn tại nghĩa là ở một mình. Mỗi người đều là một hòn đảo riêng biệt hoàn toàn và không có lượng Wilson nào có thể thay đổi được điều đó. Lời nói dối là chuông nguyện cầu cho bạn, nhưng khi nó thực sự vang lên thì bạn sẽ không thực sự nghe thấy vì bạn sẽ chết thực sự. Vì vậy, hãy tiếp tục và gửi đi để biết chuông nguyện hồn cho ai, nó nguyện hồn cho một kẻ tội nghiệp nào đó.