Để gặp hàng ngàn hàng ngàn gương mặt của tôi
Tôi ngao du thế gian;
Bãi cỏ bẩn thỉu nhất
Khoác lên ánh dương của làn da tôi:
Tôi đứng ở dòng suối này, chỉ có bản thân, và cười.
-Rumi-
Tôi là chủ nhân hợp pháp của ngôi nhà này. Nó là một ngôi nhà khang trang và bóng bẩy của một quý ông chủ trang trại với rất nhiều phòng, xây vào năm 1912. Chuyện là có hai quý ông giàu có cùng để mắt tới một quý cô, nên cả hai cố xây một ngôi nhà đẹp nhất có thể. Cả hai đều cầu hôn cô, mặc nhận rằng cô ấy sẽ theo người có ngôi nhà đẹp nhất. Tôi lần đầu tiên nghe được câu chuyện này tại văn phòng của luật sư của tôi lúc chốt hợp đồng. Thư ký của anh ta nắm rất rõ về lịch sử căn nhà của tôi. Tôi đã chờ đợi một cách căng thẳng để biết xem liệu ngôi nhà của tôi có thắng không. Và nó đã thắng. Căn nhà đối thủ kia thì bị đốt cháy sau vài năm, rất có tinh thần thể thao.
Một câu chuyện hay. Liệu nó có được bịa ra hay chỉnh sửa, tôi không muốn biết. Tôi thích nó vì chính bản thân nó.
Căn nhà ở phía đông của trung tâm Iowa, cách Thành phố Iowa khoảng hai mươi dặm và nửa giờ lái xe từ sông Mississippi. May mắn là chúng tôi có vài ngọn đồi đẹp ở vùng đất này, không hoàn toàn bằng phẳng như một số vùng khác của Iowa. Chúng tôi có một vài mẫu đất trồng cây, và một tá mẫu đất không trồng gì, một con lạch nhỏ (sông Mississippi), một cái ao nhỏ, và bao quanh chúng tôi hoàn toàn là đất nông nghiệp. Một hòn đảo nằm giữa biển trồng ngô.
Ngôi nhà có mái hiên che xung quanh, ngói lợp, và rất nhiều điểm xuyết trang trí mà tôi không biết rõ thuật ngữ chính xác của nó là gì. Bên trong là những căn buồng nguyên bản cùng với tủ gỗ cửa kính, sàn nhà và khung rầm bằng gỗ sồi, với những chi tiết chế tác thủ công bởi nghệ nhân mà họ nói bây giờ không thể tìm ra được những người như vậy nữa. Dù gì thì nó cũng là một ngôi nhà cổ đáng ngưỡng mộ và tôi chưa từng thấy một căn nào tương tự như vậy trong khoảng mười hai năm sống ở Iowa. Điều đó không thể nói rằng nó là ngôi nhà to nhất hay đẹp nhất hay đại loại thế, chỉ là nó độc đáo và đặc biệt. Và quan trọng nhất là, nó yên tĩnh. Người hàng xóm gần nhất cũng ở cách hơn một dặm, và con đường bê tông gần nhất cũng cách năm dặm, cách biệt khỏi tai nghe mắt thấy.
Tôi nói rằng tôi là chủ nhân hợp pháp của nó để tạo sự phân biệt dù rằng tôi cứ cảm thấy mình mới là khách. Một vị khách hoàng gia, nhưng dù sao cũng vẫn là khách. Nó giờ đây là nhà của Sonaya và đã là như thế kể từ ngày cô ấy bước chân vào đây. Một tay cô ấy quán xuyến nó từ trên xuống dưới. Cô ấy thu xếp thực phẩm, bảo dưỡng, dọn dẹp và tiền nong. Cô ấy giữ các vị khách tuân theo lề lối. Nếu không phải có Sonaya, nơi này đã sớm biến thành một căn nhà đầy chuột bọ từ lâu.
Bây giờ đang là buổi sáng. Tôi đang ngồi trong phòng TV để xem tin tức thế giới. Tôi thích xem. Tôi là một người quan sát nhiều hơn là người tham gia. TV, phim ảnh, sách, chương trình thời sự – như Chauncey Gardener, tôi thích xem. Tôi không lựa chọn nghiêng về bên nào cũng như không quan tâm tới kết cục, cái tôi thưởng thức là drama. Tôi không xem thể thao hay kịch xà phòng, bởi vì căn bản với tôi thì thời sự cũng là giống như thế; là mùa hài kịch ngốc nghếch của thời nay.
Martin bước vào và ngồi ghế bên cạnh. Anh ấy không đến để xem tin tức. Có một phòng TV khác ở tầng hầm đã được tu sửa dành cho những vị khách sử dụng. Phòng TV của tôi thì ở tầng hai và được bố trí thoải mái hơn nhiều so với phòng bên dưới. Cả hai đều lắp đặt truyền hình vệ tinh, căn phòng ở tầng hầm không hoàn toàn là ngục tối, nhưng mà phòng của tôi – nhờ có Sonaya – nó giống như một rạp chiếu phim tại gia của giới nhà giàu. Chỉ có hai cái ghế, kết hợp với tấm tựa lưng cực dày, và rèm cửa hai lớp để che ánh sáng. TV màn ảnh rộng, một đầu ghi VCR, một đầu DVD, một máy chơi game, hệ thống loa dàn xung quanh, và những thứ trang trí điện tử khác kết hợp tổng thể. Thực sự là một căn phòng rất tuyệt và chắc chắn rất là không phổ biến với một ngôi nhà trang trại ở Iowa.
Mọi người nói chung đều hiểu rằng ai cũng có thể đến khi cửa mở và ngồi xuống khi có ghế trống. Việc tôi có muốn nói chuyện hay không lại là một chuyện khác và nó phụ thuộc vào việc tôi có muốn nói hay không. Một tiêu điểm hấp dẫn về sự độc lập của nhân dân Đài Loan trên sóng và sau đó tôi lướt thêm qua các kênh tin tức khác để xem còn gì đáng chú ý nữa không. Ngày nay có rất nhiều bản tin tài chính. Tôi không quan tâm đến tin tài chính, thật ra là tất cả mọi loại tin tức, trừ khi có thứ gì đó thực sự to tát xảy ra. Và chẳng có gì to tát đang xảy ra cả. Tôi kiểm tra kênh thời tiết để xem có bão nhiệt đới, lốc, cuồng phong hay lũ lụt không, nhưng tất cả đều bình yên. Ồ tốt thôi.
“Anh đang đi dép đấy,” Tôi nói với Martin.
“Ô chúa,” Anh ấy lẩm bẩm rồi tháo đôi xăng-đan ra. Anh ấy đẩy nó vào sau ghế để cho Sonaya khỏi thấy khi cô ấy nhìn vào, nhưng Sonaya thấy tất cả mọi thứ và Martin biết điều đó. Có thể tôi là một gã giác ngộ vĩ đại mà mọi người chạy đến gặp, nhưng Sonaya là một bà chủ lãnh địa có thể thấy hết, biết hết và ngay cả tôi cũng là một đứa trẻ ngu ngốc trước sự hiện diện của cô ấy.
Tôi đang nhìn TV còn Martin thì nhìn tôi. Anh ấy muốn nói chuyện. Tôi cho rằng tôi có thể phản hồi một cách tiêu cực trước sự mưu mẹo của anh ấy, nhưng TV chẳng có gì hay còn Martin có thể đôi lúc thú vị. Tôi gật đầu một cái ra vẻ khá bực tức và anh ấy chấp nhận.
“Tôi đã có nhiều tiến triển trong công việc mà anh giao,” anh ấy tuôn ra đầy hứng khởi. Tôi thường ngần ngại trước việc giao phó các bài tập ngôn từ nhưng lần này nó đúng là sự thực nên tôi không nói gì.
“Hãy nhắc lại cho tôi,” Tôi nói, mặc dù tôi vốn không cần nhắc lại. Martin đã trải qua hơn hai thập kỷ dưới trướng của một trong những nhà lãnh đạo tâm linh danh tiếng của phương Tây và đã rời bỏ đó với một cái đầu chứa đầy những điều vô nghĩa ngụy danh Ấn Độ giáo được mắc chặt vào một cách quỷ quyệt như Nút Thắt Gordian. Tôi đang cố gắng hướng anh ấy ra với giải pháp của Alexandrian là cắt phăng cái nút thắt bằng một nhát duy nhất thay vì tốn thời gian hàng thập kỷ để cố gắng tháo gỡ nó, nhưng Martin thì chậm chạp trong việc buông bỏ hệ thống niềm tin của mình và sự trung thành gắn liền với nó.
Lần cuối chúng tôi gặp nhau, Martin đã mang đến một cuốn sách và đọc cho tôi nghe một tá các đoạn thơ từ những giáo lý của guru cũ của anh ấy. Ngôn từ rõ ràng là kiểu một tâm trí mênh mông đang cố diễn giải những huyền bí phi thời gian và tôi có thể dễ dàng hiểu tại sao những người tìm kiếm tâm linh lại tụ tập tới một người có vô hạn minh triết như vậy, nhưng khi Martin đọc xong thì tôi hoàn toàn không hiểu những thứ vừa được phát ngôn đó là gì. Và quan trọng hơn, chính Martin cũng chẳng hiểu, dù cho anh ấy đã nghĩ điều ngược lại.
Để khai sáng điểm này cho anh ấy, “bài tập” mà tôi đã giao cho Martin là hãy giản lược tất cả những thứ anh ấy đã chia sẻ với tôi xuống còn một quan niệm mạch lạc, duy nhất – một câu sáng suốt. Ý tưởng về bài tập này nảy ra khi tôi nghe Martin kể về các lời nói khó hiểu của guru của anh ấy với một sự hăng say lung linh. Tôi như bị giáng một cú mạnh bởi khả năng pha trộn một vài khái niệm đơn giản thành một thứ cao siêu sâu sắc mà không cần phải nói quá nhiều của một vị thánh nhân tôn quý.
Những đoạn văn mà Martin đã đọc cho tôi có liên quan tới bộ tam: người nhận thức, hành vi nhận thức và đối tượng được nhận thức; ba guna trong Ấn Độ giáo, lợi ích của việc làm tĩnh lặng tâm trí, và những thứ đại loại như thăng cấp ý thức, cứ cái tiếp sau lại tuyệt vời hơn cái trước. Dường như có một chủ đề được soi sáng quá mức mà buộc tất cả mọi thứ lại cùng nhau thành một thể thống nhất và nó làm cho Martin lung linh, nhưng cái chủ đề được soi sáng quá mức đó là gì thì tôi không biết vì muốn biết thì kéo theo mất rất nhiều thời gian để lắng nghe hơn thời gian thực tế tôi đã dành ra. Nhưng với tôi thì nó đã quá rõ ràng rằng Martin đang cố thể hiện sự thông thạo của anh ấy với những Tư Tưởng Lớn nhất định. Anh ấy cũng đã nghĩ rằng anh ấy đã giáo dục tôi, hoặc có thể, là hành động như một đại sứ tự bổ nhiệm được vị thầy cũ của anh ấy cử tới gặp tôi. Nhưng, như tôi đã nói, tôi không biết vì tôi đã mất dấu những gì anh ấy đọc gần như ngay từ khi bắt đầu.
Tất cả những gì tôi cần ở một học sinh tại lúc bắt đầu cuộc trò chuyện là một tín hiệu – một cái đèn hiệu định vị phương hướng đơn giản. Người học sinh sẽ du hành từ bất kỳ nơi nào tại thời điểm này cho tới cái nhận thức bất nhị vĩnh hằng. Tôi đang trợ giúp họ liên quan tới hành trình đó bởi vì tôi đang ở một vị trí cao hơn với tầm nhìn rõ ràng hơn về toàn bộ địa hình. Tôi luôn biết điểm đến là ở đâu, nhưng tôi cần người học sinh gửi tín hiệu để tôi thấy vị trí hiện tại của họ. Tôi chỉ cần định vị được nơi của họ và tôi thường làm được chỉ sau vài câu hoặc vài từ họ thốt ra.
Ví dụ, tôi thấy Martin đang ở đâu và tôi có thể thấy anh ấy đang bị vướng vào trong đám bụi rậm. Anh ấy có thể cảm thấy sự thôi thúc khiến mình phải mô tả vị trí hiện tại theo một cách chi tiết kỹ lưỡng nhất, nhưng tôi đã biết tất cả những gì mình cần để hướng dẫn anh ấy thoát ra. Martin có thể muốn dành hai thập kỷ tới để nghiên cứu cây cối thảo mộc, nhưng tôi sẽ động viên anh ấy rút cây dạo rựa ra và chém ra lối thoát và tiếp tục hành trình của mình.
Ngồi cạnh tôi, anh ấy nhắc lại những đoạn văn mà anh ấy đã đọc cho tôi và yêu cầu của tôi về việc giản lược mọi thứ xuống. Tôi gật đầu và hỏi xem anh ấy đã nghĩ ra điều gì. Khi lần đầu anh ấy đọc cho tôi những văn bản đó, Martin không hề diễn giải ý nghĩa và giá trị của nó, nhưng bài tập nhỏ này không nhằm mục đích làm anh ấy hiểu văn bản rõ ràng hơn. Thực chất là nó giống như khuyên nhủ Martin tự mình suy nghĩ hơn là chỉ học vẹt lại những quan niệm thông thái và thoái bỏ trách nhiệm của mình cho một người có thẩm quyền khác không phải mình. Theo tiến độ của quá trình này, Martin sẽ có thể phát triển được một cái nhìn sâu sắc về cái tri thức mà anh ấy đang xoay vòng vòng như một khẩu súng lục côn màu mè, nhưng đó cũng không phải là mục đích.
Và, như tôi đã nói, Martin có thể là một người khá thú vị. Anh ấy đang ở tuổi tứ tuần và đã đến nhiều nơi nước ngoài và đã làm rất nhiều thứ thú vị. Anh ấy là một người rất to con, cao gần 2 mét và nặng gần 135 cân. Anh ấy là một chuyên gia vật lý trị liệu cơ thể và cũng là một đầu bếp không tệ mỗi khi Sonaya nhường lại cái bếp. Anh ta là người Mỹ da đỏ bản địa hoàn toàn hoặc một phần, chơi giải bóng rổ các trường đại học ở Tây Bắc, đã từng là lính lục quân biệt đội Mũ Nồi Xanh trong sáu năm và đã là một người quy ẩn tu tập tâm linh trong mười năm. Tổng thể thì anh ấy là một người bạn ấn tượng và dễ mến. Anh ấy đã ở ngôi nhà này được vài tháng, và nhìn chung anh ấy dễ dàng nắm bắt thứ mình cần làm và tiến triển thêm. Tôi biết rằng anh ấy đã bị kẹt trong cái thứ có thẩm quyền ở ngoài kia từ khi anh ấy mới tới, nhưng tôi chưa từng chọc vào điều đó trực tiếp. Tôi không muốn tham gia một cuộc thi vô nghĩa xem ai có tri thức ngầu hơn, người thầy cũ của anh ấy thực sự nằm trong một thứ hạng tầm cỡ hoàn toàn khác so với phẩm cấp của tôi. Điều đó có nghĩa là nếu lúc đó tôi không cẩn thận, tôi có thể vô tình gửi Martin trở lại với cái gã mà sử dụng một ngàn hai trăm từ và mười lăm trích dẫn trong văn bản cổ xưa trong ba thứ ngôn ngữ chỉ để chào hỏi.
Thứ mà Martin đã nghĩ ra với ‘bài tập’ của mình, tôi nhận ra chỉ trong vài giây, căn bản chỉ là đơn thuần sắp xếp lại các từ ngữ trong văn bản gốc. Anh ấy chỉ đang diễn giải nó, chứ không phải là làm sáng tỏ hay giản lược nó.
“Dừng lại,” tôi nói. Anh ấy dừng lại.
“Anh chỉ đang sử dụng từ ngữ khác để nói cùng về một thứ.”
“Ừ, đúng,” anh ấy đồng tình, “nhưng tôi đang sử dụng ít từ ngữ hơn và diễn giải nó với nhiều thuật ngữ phương Tây hơn.”
Tôi lướt qua các kênh và ngưng lại để xem Samantha đang cố gắng làm dịu một Larry Tate đang tức giận. “Anh nghĩ tại sao tôi lại yêu cầu anh tóm tắt lại những đoạn văn mà anh đã đọc cho tôi, Martin?”
“Tôi nghĩ rằng, anh, ừm, có hứng thú với chúng và có thể gặp rắc rối, ừm, trong việc bắt kịp chúng, anh biết đấy,” anh ấy nói.
Larry đã tức giận rời đi và Samantha gọi bác sĩ Bombay, đó rõ ràng là một dấu hiệu của có thứ gì đó không ổn, rất có thể là hành động của bác sĩ Bombay. Anh ta có thể sẽ biến Darrin thành một con ngựa trong trò chơi polo và bây giờ thì Larry cần Darrin để thuyết phục vị khách hàng lớn. Tuy nhiên, không thể liên lạc được bác sĩ Bombay bởi vì anh ta đang ở một nơi xa lạ cưỡi Darrin tới chiến thắng trong hiệp cuối cùng của trận đấu lớn. Tôi chỉ đoán thế, tất nhiên, nhưng Darrin chắc chắn cũng khốn khổ.
“Phải, tôi có vấn đề với nó, Martin. Chắc chắn là tôi có. Bây giờ hãy thử lại lần nữa. Điều tôi muốn anh làm là giản lược toàn bộ cái hạch tâm phức tạp của cái giáo huấn của guru đó xuống còn một khái niệm sáng suốt, duy nhất. Tóm tắt nó. Cắt giảm nó cho đến khi anh chạm tới cái lõi. Giản lược nó như một phương trình đại số. Đốt toàn bộ những thứ thừa thãi và để xem còn lại cái gì.”
“Ờm,” Martin bắt đầu, tôi ngay lập tức biết rằng chúng tôi đang giáng mạnh vào cái đầu cố chấp chỉ dựa dẫm vào những sự thẩm quyền bên ngoài của anh ấy. “Tôi nghĩ rằng ý của ông ấy là…”
Tôi ngắt lời. “Ý của ông ta là gì đâu có quan trọng, Martin?”
Anh ấy nhìn tôi chằm chằm với cái miệng từ từ há ra.
“Là cái đầu của anh đang nằm trên bục trảm, Martin, cái đồng hồ của anh đang tích tắc đếm ngược.” Tôi thử một cách tiếp cận khác. “Nhiệm vụ của anh là gì, Martin? Mục đích là gì? Cái mà anh hy vọng sẽ hoàn thành trong cuộc sống là gì?”
“Tự do khỏi sự trói buộc,” anh ấy trả lời mà không cần do dự. “Giải thoát. Là một với tất cả hiện hữu. Ý thức hợp nhất.”
Tôi đã phải kiềm chế để không tự quăng mình ra khỏi cửa sổ. “Okay, okay, những cái đó làm được một danh sách đấy, hay anh có nhận ra rằng tất cả những từ ngữ đó là để nói cùng về một thứ?”
“Ừm…có,” anh ấy do dự đáp lại, rõ ràng là đang tự hỏi xem liệu tôi có phải là một kẻ giả mạo, “Đó đều là những cách nói khác nhau của việc giác ngộ.”
“Thật không? Sao anh biết?”
“Ừm, tôi đã dành hai mươi lăm năm…”
“Cái gì, Martin? Hai mươi lăm năm làm gì cơ?”
“Tất cả mọi thứ. Nghiên cứu. Thiền định. Thanh lọc bản thân. Đọc sách, tham dự các buổi thuyết giảng, học tất cả mọi thứ có thể về tiến hóa tâm linh…”
Tôi nhận ra đây cũng đúng là phương hướng của Sarah, nơi mà cô ấy hướng đến. Toàn bộ hai mươi lăm năm của sự tìm kiếm bất thành đánh đổi với một cuộc nói chuyện nho nhỏ mà thằng thắn.
“Sẽ thế nào nếu anh nhận ra rằng toàn bộ điều đó là uổng phí?” tôi hỏi anh ấy. Anh ấy giật mình thụt lại và tôi có thể cảm thấy anh ấy đang sắp sửa đứng lên và rời đi. “Hãy chịu khó ở đây với tôi, Martin. Chúng ta chỉ nói chuyện. Chỉ giả thuyết thôi, sẽ thế nào nếu anh nhận ra rằng để đắc được sự giác ngộ mà anh nói, anh phải từ bỏ tất cả mọi giáo lý mà anh đã học? Anh có thể buông đi mọi tri thức mà mình đã thu được?”
“Tôi không nghĩ là…”
“Guru của anh đã giảng dạy bao lâu rồi?”
“À, ờm, hơn ba mươi năm.”
“Có bao nhiêu môn sinh của ông ta đã đắc được giác ngộ?”
“Ờm,…”
“Những người mà anh quen biết cá nhân?”
“Ờm, ừm, tôi chưa bao giờ …”
“Những người mà anh nghe nói tới?”
“Không…”
“Những người mà được đồn thổi?”
“Tôi không nghĩ là…”
“Họ đang làm gì thế, Martin? Công thức cho sự giác ngộ mà họ đang quảng cáo – đó là gì?”
“Ờm, thiền định và tri thức, căn bản là…”
“Và trong ba mươi năm họ chưa từng dựng được một ai lên và nói rằng ‘Hãy nhìn người này! Anh ta là một bậc giác ngộ và chúng ta có anh ta ở đây’ Trong ba mươi năm, họ không có một ai sao? Anh không nghĩ rằng họ vốn nên có toàn bộ một đội quân giác ngộ để khoe khoang hiện tại chứ?”
“Ờm, nó không phải…”
“Sau ba mươi năm, họ vốn nên đã có được hàng tá lứa người giác ngộ. Và ngay cả chỉ có một phần tư trong số họ trở thành thầy dạy, họ cũng đã phải ngập tràn thế giới hiện tại, nói một cách toán học thôi, anh không nghĩ thế sao? Tôi không hỏi tất cả những thứ này với tư cách bản thân là một người thầy, bận tâm vì anh. Tôi chỉ hỏi với tư cách là một người tiêu dùng, hoặc hội bảo vệ người tiêu dùng. Anh không nghĩ rằng hỏi về tỉ lệ dạy dỗ thành công của một vị thầy là điều xác đáng sao? Kết quả cuối cùng mới là thứ đánh giá chất lượng, đúng không? Anh không hỏi về kết quả của giáo lý của họ là gì lúc mới bắt đầu sao?”
“Ờm, không phải là…”
“Anh không nghĩ là hỏi những thứ đó là rất xác đáng sao? Họ đang kinh doanh sự giác ngộ mà, đúng không? Hay tôi đã hiểu lầm anh? Họ còn có làm điều gì khác nữa sao?”
“Không, nhưng họ…”
“Nếu tạp chí Người Tiêu Dùng có viết báo cáo về tổ chức tâm linh nào thực sự làm việc đúng như họ hứa hẹn, số liệu đầu tiên của mỗi tổ chức phải là tỉ lệ thành công, anh thấy đúng không? Đại loại như, đây là một trăm người đã bắt đầu với tổ chức này năm năm trước và giờ đây được ngẫu nhiên lựa chọn để xem thành quả của họ hôm nay. Ví dụ, ba mươi mốt người thăng tiến lên trong tổ chức, hai mươi bảy người rời đi, ba mươi chín người vẫn ở lại nhưng không quan tâm sâu sắc lắm và ba người đã tiến vào nhận thức bất nhị vĩnh hằng. Okay, ba phần trăm – đó là một con số để anh so sánh. Nhưng tổ chức của anh thì sẽ là số không tròn trĩnh như quả trứng ngỗng, chẳng phải sẽ là thế sao? Và không phải là không trên một trăm, mà là trên hàng trăm nghìn, có thể là hàng triệu. Tôi nói có sai không?
“Anh nói làm nó có vẻ như…”
“Tôi biết là vậy, Martin, và tôi biết họ sẽ đáp lại như nào. Họ nói rằng mọi người đều đang phát triển lên cùng nhau, đúng không? Họ nói rằng tất cả mọi người sẽ đột phá được đồng thời cùng nhau khi mà họ đã đạt tới một số lượng đáng kể nhất định, có đúng không?”
“Ờm, gần như vậy, vâng, nhưng anh nói vậy làm cho nó có vẻ….”
“Tại sao tổ chức của anh không thể làm người khác giác ngộ người khác trong suốt ba mươi năm? Tôi nghĩ cho tới hiện tại nó phải có cả đống vấn đề. Tôi nghĩ hiện tại thế giới vốn phải khẩn cấp tới làm việc lại với nó ngay. Họ cần bao nhiêu thời gian?”
“Nó không chính xác là…”
“Có chứ, Martin, nó chính xác là như vậy. Đó là điểm mấu chốt. Nó không thể chính xác hơn. Tại sao có thể rằng hơn ba mươi năm mà chỉ có một trường hợp giác ngộ là chính cái người khởi xướng nên toàn bộ mọi thứ đó? Tôi biết ông ta là một người quan trọng, Martin. Tôi biết cái giáo lý. Tôi biết phạm vi và bề rộng của người này. Tôi đồng ý rằng ông ta là một tồn tại cấp cao, dù thuật ngữ đó có nghĩa là gì đi nữa. Nếu tôi ở trong sự hiện diện của ông ta, tôi sẽ quỳ gối xuống để chạm vào bàn chân hoa sen của ông. Ông ta rất vĩ đại, tôi biết, nhưng chúng ta không nói về ai khác, chúng ta đang nói về anh. Chúng ta đang nói về thứ mà anh đang làm, thứ gì nhỉ? Anh gọi nó là gì? Tự do khỏi trói buộc? Tôi không thấy có một ai trong tổ chức của ông này tự do khỏi trói buộc. Còn anh có thấy không?”
Tôi đợi. Không có gì.
“Anh có thể đưa ra một ý kiến rằng tại sao nó lại như vậy không?”
Martin im lặng. Rõ ràng là anh ấy đang đấu tranh nội tâm rất nhiều. Anh ấy nhìn tôi để chờ xem điều gì tới tiếp.
“Martin, tôi nghĩ rằng anh nên cân nhắc khả năng rằng có một khiếm khuyết rất lớn trong tổ chức đó. Cái gì đó ngay gần cốt lõi. Anh có nghĩ rằng tôi nói vô lý không?”
Không phải ứng.
“Anh có nghĩ rằng ít nhất thì hỏi điều đó cũng là xác đáng? Ít nhất cũng cân nhắc khả năng đó?”
Anh ấy gật đầu một cách gần như không thể nhận thấy.
“Sự thức tỉnh của tôi vận hành quá trình của nó chỉ chưa tới hai năm, Martin ạ. Và khi đó còn là không có một người thầy sống nào giúp đỡ tôi. Tôi chưa bao giờ nghe thấy một quá trình thức tỉnh mất thời gian lâu hơn thế. Tôi không thấy có cách nào mà quá trình thức tỉnh có thể mất thời gian lâu hơn thế.”
Khi tôi nói vậy, tôi không có ý rằng người ta chỉ mất hai năm từ khi ngọn lửa khao khát tâm linh bắt đầu nhen nhóm. Ý của tôi là nó chỉ mất hai năm từ thời điểm quá trình thức tỉnh thực sự bắt đầu; sự hiển linh đầu tiên, bước đầu tiên. Chúng ta hãy viết hoa nó – Bước Đầu Tiên. Tôi biết rằng có rất nhiều người dành nhiều năm thiền định và tu tập tâm linh mà không hề có được sự thức tỉnh trọn vẹn, và tôi biết rằng họ nghĩ đó là do họ chưa hề vượt qua cái vạch đích, nhưng sự thực là bởi vì họ còn chưa bước ra khỏi vạch xuất phát: chính là Bước Đầu Tiên.
Tôi tiếp tục, “Nó là một quá trình và nó tốn một khoảng thời gian nhất định. Gần tương đương với thời kỳ mang thai của một con voi.”
Martin đã quá lịch sự tới mức không hỏi một câu rất hiển nhiên: Vậy tôi thì đã tạo tác ra bao nhiêu trường hợp giác ngộ? Câu trả lời là trung bình khoảng một hoặc hai người mỗi năm từ lúc tôi bắt đầu dạy – tổng cộng khoảng mười hai người. Tất nhiên, tôi không thể tự nhận mình là người tạo tác ra sự giác ngộ của họ, theo tôi thấy thì đó là vũ trụ đã dẫn dắt họ trong những giai đoạn khủng hoảng của hành trình của họ. Có đôi người trong số đó đang cố thử viết hoặc nói về điều đó, nhưng hầu hết chỉ đang tập làm quen với nó. Tôi có thể thấy hai học sinh trong dòng nhánh này ở thời điểm hiện tại đang sắp thành công, họ là những người đã thực hiện Bước Đầu Tiên. Một khi Bước Đầu Tiên được thực hiện, toàn bộ phần còn lại của hành trình chắc chắn sẽ tự tuân theo, trừ khi bạn chết hoặc dính chấn thương sọ não nặng nề.
“Martin?”
“Vâng.”
“Anh có đồng ý rằng hẳn phải có một thiếu sót trong giáo lý cho nên không thể tạo ra được một người tốt nghiệp?”
Anh ấy do dự, sau đó gật đầu.
“Nếu thế, thì đó hẳn phải là một thiếu sót nghiêm trọng, hử?”
Anh ấy gật đầu.
Tôi gật đầu, “Đó là một trường hợp rất thú vị, Anh có thể suy ngẫm về điều đó một chút rồi sau đó cho tôi biết anh đã nghĩ ra được điều gì, okay?”
Anh ấy gật đầu.
“Martin?”
Anh ấy gật đầu.
“Tôi đã thừa biết đáp án rồi. Việc này chỉ là để cho chính bản thân anh hiểu thôi, okay?”
Anh ấy gật đầu.
…..
Lòng trung thành với bất cứ một giáo lý hay một người thầy nào – bất cứ thế lực có thẩm quyền bên ngoài nào – chính là con thú gian trá nhất trong khu rừng. Trong hành trình của chúng ta, điều đầu tiên mà chúng ta muốn làm sẽ là tìm người đồng hành và sự hợp lệ đến từ một nhóm được thành lập từ trước đó, và bởi làm như vậy, chúng ta đã thực sự chấm dứt cuộc hành trình ngay trước khi nó bắt đầu. Martin là một ví dụ hoàn hảo cho điều đó, một đặc trưng tiêu biểu hoàn hảo. Hai mươi năm trước, anh ấy lao ra ngoài để tìm kiếm một thứ gì đó cao siêu hơn, và bây giờ anh ấy bị ép cho phải đối mặt với sự thật rằng tất cả nỗ lực và tâm sức anh ấy đổ vào để tìm kiếm không hề mang anh tiến thêm được một bước nào. Hai mươi năm anh dành ra để đào cho mình một cái hố, và bây giờ anh ấy phải leo ra và bắt đầu hành trình.
Đó là thứ mà gần như chắc chắn anh ấy sẽ không làm.
Sức mạnh của sự tận tâm của chúng ta với những giáo lý hay những người thầy không nằm ở những giá trị được phản chiếu, mà nó ở ý chí sinh tồn của bản ngã. Nó là cái bản ngã – ngụy ngã – đang đề cao guru và tuyên bố cái giáo lý đó là thiêng liêng, nhưng vốn chẳng có thứ gì là cao siêu hay thiêng liêng, chỉ có đúng hoặc không đúng.
Bất cứ ai quen thuộc với quá trình giải phóng một người đã bị tẩy não bởi một cuồng giáo sẽ có thể đánh giá cao công việc liên quan đến việc giải phóng một người khỏi sự trung thành đó, nhưng thực sự chỉ có duy nhất một cuồng giáo – Cuồng Giáo của Ngụy Ngã – và mỗi người đều là một thành viên cuồng tín trong đó. Thức tỉnh là một quá trình hủy lập trình. Giác ngộ là trạng thái không bị lập trình.
Tôi giải thích tất cả những điều này cho Martin bằng những thuật ngữ nhẹ nhàng, một sự thỉnh cầu tới tâm trí của anh ấy, tới lý trí của anh ấy, và tôi quan sát sự khó chịu của anh ấy khi trái tim và lý trí đang đấu đá lẫn nhau. Trong phiên bản của Sử thi Mahabharata mà tôi ưa thích nhất, Krishna và Arjuna đang thảo luận về cuộc chiến sắp bắt đầu. Arjuna hỏi rằng liệu cuộc chiến này xảy ra trên chiến trường hay là ở trong trái tim anh ấy.
“Ta không thấy có sự khác biệt thực sự nào,” Krishna đáp.
…
Tôi không muốn Martin nghĩ rằng tôi đặc biệt lựa chọn hội nhóm và guru của anh ấy. Tôi không thấy có lý do nào để phân biệt giữa hội này với nhóm nọ. Có rất nhiều lý do tại sao một tổ chức tâm linh lại không thể bơm ra một người giác ngộ từ bầy đàn của mình, không phải tất cả lý do đều hiển hiện trước mắt. Một lý do rất hay đó là, những thành viên của các tổ chức tâm linh, chính bản thân họ cũng không hề hay biết, rằng có thể họ đã khá thỏa mãn chỉ với việc theo đuổi giác ngộ. Cống hiến cuộc đời của mình cho những lý tưởng tâm linh cao thượng hoàn toàn tạo ra mục đích và định nghĩa cuộc sống của họ, cũng giống như nhiệm vụ theo đuổi thiên đường hay quyền lực hay tiền bạc hay tình yêu. Những bóng đèn nhấp nháy trên cánh cửa viết rằng “Giác Ngộ Miễn Phí! Con Đường Ngắn Nhất & Dễ Nhất! Một Con Đường Chân Chính!” cũng không có nghĩa rằng những thứ diễn ra bên trong đó thực sự liên quan tới giác ngộ hoặc không có nghĩa là ai bước vào đó cũng muốn giác ngộ.
Khá ngược lại là đằng khác.
Trong hầu hết các trường hợp, cái giác ngộ đang được đem ra bán và mua hoàn toàn không phải là sự chứng ngộ chân lý, mà là một trạng thái ý thức quá tuyệt diệu điên rồ tới mức chỉ có thằng ngu mới không muốn nó. Quá tuyệt vời xảo quyệt, thực sự, ánh sáng rạng rỡ của nó đã làm mù lòa những người tìm kiếm tâm linh, những người mà không được biết sự thật rằng nó không hề tồn tại.
Vây nên có thể là tổ chức cũ của Martin thích nói nhiều hơn là làm, nhưng tôi không tin rằng họ đang cố ý phạm lỗi có chủ đích. Tôi nghĩ rằng họ chỉ bị thuyết phục cũng giống như những người mà họ đang thuyết phục. Trong những trường hợp này, nó cũng không phải một thứ gì đó quá nham hiểm khi đó chỉ là một tổ chức đang hành động như một sinh vật tìm kiếm sự sinh tồn, thích nghi và phát triển. Có thể là sinh vật đó tìm kiếm sự giải thoát cho tất cả chúng sinh hoặc hòa bình thế giới hoặc mở rộng học thuyết của họ hoặc đơn giản chỉ là nâng cao vị thế và ủy quyền của họ. Có thể là cái gã giác ngộ đứng đầu chỉ muốn làm tình, hoặc có thể anh ta đã mất quyền kiểm soát tổ chức vào tay những gã chưa giác ngộ bên dưới. Hoặc có thể cái gã giác ngộ đứng đầu hoàn toàn không giác ngộ, mà là một thứ gì đó khác. Có thể là một thứ gì đó thực sự tuyệt vời, nhưng không thức tỉnh – không chứng ngộ chân lý.
Hoặc là, này, ai mà biết được? Có thể là hội nhóm cũ của Martin sẽ đạt tới số lượng trọng đại và họ sẽ cũng nhau nổ tung vào ý thức siêu hạnh phúc vĩnh hằng. (Các anh em ơi, liệu lúc đó tôi đến gõ cửa nhà họ để hỏi xem bây giờ đăng ký có còn kịp không thì có bị ăn trứng vào mặt không nhỉ!)
Ý của tôi ở đây là thật vô nghĩa khi cố gắng tìm ra tất cả các lý do khả thi lý giải cho việc tại sao những người tìm kiếm tâm linh không tìm được. Nó chỉ là một sự phân tâm khác, và ta vốn đã có đủ thứ phân tâm rồi. Mục tiêu là thức tỉnh, chứ không phải kiếm được bằng tiến sĩ triết học về việc thức tỉnh. Nói ngắn gọn, giống như Sarah đã phỏng đoán, thức tỉnh là công việc đầu tiên, và rồi sau đó, nếu bạn vẫn muốn giải thoát tất cả chúng sinh, hành động vì hòa bình thế giới, giải cứu cá voi, tốt thôi – những chúng sinh may mắn, thế giới may mắn, những con cá voi may mắn. Đường kẻ ở dưới đáy vẫn là như vậy:
Bạn hoặc thức tỉnh hoặc không.