Không có gì lạ khi Maharaj, trong phiên thoại, chọn một vị khách thường xuyên tham dự và hỏi xem phản ứng cá nhân của anh ta đối với các buổi nói chuyện. Ông ấy có thể nói: Hãy nói cho tôi biết cụ thể những gì bạn đã tiếp thu được từ các phiên thoại của tôi mà lưu giữ vững chắc trong tâm trí bạn. Hoặc ông ấy có thể hỏi: Sau khi nghe những gì tôi phải nói, bạn đã đưa ra được kết luận chắc chắn nào về sự thật về thân phận của bạn? Theo tôi nhận thấy, bất cứ điều gì Maharaj nói luôn là tự phát, và do đó, thật vô nghĩa khi cố tìm lý do cụ thể tại sao ông lại đặt các truy vấn như vậy và tại sao lại hỏi
những người nhất định đó.
Phản ứng tức thì của mọi người với câu hỏi như vậy từ Maharaj đương nhiên là một sự bối rối, nhưng ta có thể hiểu được rằng nó cũng tương tự như một lời thú nhận rằng sau khi nghe những gì ông nói (Shravana), thiền định độc lập trọn vẹn về nó (Manana) vẫn chưa được thực hiện, chứ đừng nói đến việc
xuất hiện một sự khẳng định chắc chắn kiên định (Ni-didhyasana) – đó là quá trình duy nhất Maharaj đề xuất bất cứ khi nào một tín đồ ép ông đưa ra lời khuyên về ‘hành động’ cho họ thực hiện.
Trong một lần như vậy, Maharaj đã nói với một vị khách quen thuộc: Bạn là một người có học, và hiện tại bạn đã lắng nghe tôi được một thời gian, rất kiên nhẫn, rất mạnh mẽ, với sự tập trung sâu sắc. Hãy nói ngắn gọn cho tôi xem cái cốt lõi mà tôi cố gắng truyền tải là gì. Maharaj dường như đặc biệt quan tâm đến câu trả lời vì ông ấy đã kiên nhẫn chờ đợi khá lâu. Dễ thấy người tín đồ đã có nỗ lực để đưa ra câu trả lời, nhưng dù bằng cách này hay cách khác vẫn không thể có sự diễn giải rõ ràng. Trong thời gian tạm lắng xen kẽ này, một sự im ắng và tĩnh lặng phi thường, một câu trả lời tự nhiên xuất hiện trong tâm trí tôi: ‘Sự thức tỉnh không thể diễn ra khi mà vẫn còn ý tưởng rằng ta là một người đang tìm kiếm nó’.
Khi phiên thoại kết thúc và những người khách khác đã rời đi, chỉ còn tôi và bạn tôi Mullarapattan còn ở lại với Maharaj; Tôi đã nói với ông ấy rằng câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi của ông đã đến với tôi khi chúng ta đang đợi người tín đồ trả lời, nhưng tôi không cho là thích hợp để nói bất cứ điều gì trong phiên. Khi được ông hỏi, tôi đã nói với Maharaj câu trả lời của tôi là gì. Ông ấy yêu cầu tôi lặp lại nó, và tôi lặp lại câu trả lời chậm hơn và rõ ràng hơn. Khi nghe thấy nó, Maharaj đã ngồi nhắm mắt lại, một nụ cười trên môi và có vẻ rất hài lòng với câu trả lời. Sau đó, ông ấy hỏi Mullarapattan xem anh ấy có bình luận gì về câu trả lời của tôi. Mullarpattan nói rằng anh ấy không có bất cứ nhận xét cụ thể nào, và vấn đề được dừng lại ở đó. Điều này có vẻ khá đáng tiếc, vì nếu có ít nhất một nhận xét từ bạn của tôi, Maharaj gần như chắc chắn sẽ ủng hộ chúng tôi với ít nhất một diễn giải ngắn gọn về chủ đề này.
Có một trường hợp khác có ý nghĩa đặc biệt đối với cá nhân tôi. Trong khi tôi đang phiên dịch, Maharaj đột nhiên ngắt quãng tôi. Tôi phải đề cập ở đây rằng có một số ngày sự phiên dịch của tôi dường như trôi chảy hơn, tự nhiên hơn những ngày khác, và đây là một trong những dịp đó. Trong khi tôi đang nói, có lẽ đang nhắm mắt lại, tôi không biết về rằng Maharaj đang cố ngắt lời tôi và chỉ khi người bên cạnh gõ vào đầu gối mình, tôi mới nhận thức được rằng Maharaj đang yêu cầu tôi lặp lại những gì tôi vừa nói. Tôi đã mất một một hoặc hai giây phút để nhớ lại những gì tôi đã nói, và ngay lúc đó tôi cảm thấy bản thân đã biến đổi một cách kỳ lạ, thoát ra khỏi bối cảnh, trở thành một nhân chứng xa xôi và gần như không quan tâm đến cuộc đối thoại sau đó giữa Maharaj và tôi. Sau một thời gian, tôi quay trở lại bối cảnh trong hệ quy chiếu cũ, tôi nhìn thấy Maharaj đang ngồi lại với một nụ cười mãn nguyện trong khi những người khách khác có vẻ như đang trố mắt nhìn tôi theo một cách ngượng ngùng. Phiên thoại sau đó tiếp tục đi đến kết luận như thường lệ, nhưng tôi thấy sự phiên dịch của mình sau đó dường như khá máy móc.
Tôi cảm thấy rằng có điều gì đó bất thường đã xảy ra trong suốt phiên thoại. Thật không may, Mullarpattan không có mặt vào ngày hôm đó nên tôi không thể hỏi anh ấy về điều đó. Do đó tôi đã mượn đoạn băng ghi âm của phiên thoại. Tuy nhiên, bản ghi âm có chất lượng rất kém và các câu hỏi và câu trả lời bị chìm trong tiếng ồn ào bên ngoài. Nhưng cuốn băng đã đủ để phục vụ mục đích của tôi bởi vì tôi thiền định khi lắng nghe cuộn băng đang được chạy, những gì diễn ra trong phiên thoại đột nhiên tràn trở lại trong trí nhớ của tôi. Thảo nào các vị khách dường như giật mình như vậy! Tôi đã có một cuộc đối thoại với Maharaj và nói chuyện với ông ấy với tư thế bình đẳng hoàn toàn, điều có thể không bao giờ xảy ra nếu tôi thực sự ý thức về những gì tôi đang nói. Đó không phải chỉ là lời nói mà là giọng điệu của khẳng định chắc chắn của tôi đã làm những người khách ở đó giật mình, thực sự như chính tôi cũng giật mình khi nghe lại đoạn băng đó. Tôi chỉ có thể tự hài lòng và an ủi mình từ thực tế là vào cuối cuộc đối thoại, Maharaj dường như hoàn toàn vui vẻ và hài lòng, thậm chí có thể nói mãn nguyện.
Cuộc đối thoại giữa tôi và Maharaj đã diễn ra như sau:
Maharaj: Anh có thể lặp lại những gì anh vừa nói không?
Trả lời: Tôi đã nói, “Tôi là ý thức trong đó thế giới xuất hiện. Mọi thứ và bất cứ thứ gì tạo nên thế giới biểu lộ, do đó, tuyệt đối không có gì khác hơn là chính tôi. ‘
Maharaj: Làm thế nào anh có thể là ‘tất cả mọi thứ’?
Trả lời: Maharaj, làm thế nào mà tôi có thể không phải là tất cả? Một cái bóng không thể có gì vượt qua hơn được cái bản thể thực chất của nó. Một cái bóng được phản chiếu trong gương dưới dạng hình ảnh – làm thế nào nó có thể hơn hoặc kém cái thực thể bị phản chiếu?
Maharaj: Thực tánh của anh là gì?
Trả lời: Tôi không thể là ‘vật’; Tôi chỉ có thể là tất cả.
Maharaj: Vậy làm thế nào mà anh tồn tại trên thế giới? Ở dạng nào?
Trả lời: Maharaj, làm thế nào tôi có thể tồn tại với hình thức là một cái ‘tôi’? Nhưng tôi luôn hiện hữu, chắc chắn rồi; và khi cái ý thức theo cách tương đối, trong đó mọi biểu lộ đều được phản chiếu. Sự tồn tại chỉ có thể là có tính đối tượng khách quan, tương đối, do đó tôi không thể có một sự tồn tại cá nhân. ‘Sự tồn tại’ bao gồm ‘sự không tồn tại’, sự xuất hiện và sự biến mất – thời lượng. Nhưng ‘Ta’ luôn hiện hữu. Sự hiện hữu tuyệt đối của Ta là vĩnh hằng trong sự vắng mặt của cái tương đối của Ta trong thế giới hữu hạn. Không, Maharaj, tôi không có gì có tính bản ngã với nó (có lẽ Maharaj đã nhướng mày). Trong thực tế, chỉ khi bản ngã sụp đổ thì điều này mới có thể được nhận thức. Và ai cũng có thể nói điều này – duy chỉ, không có ‘ai’, người có thể ‘nói’ điều này. Tất cả những gì tồn tại, là sự nhận thức.
Maharaj: Rất tối, chúng ta hãy tiếp tục phiên thoại.
Sau đó cuộc nói chuyện tiếp tục và tôi tiếp tục phiên dịch các câu hỏi của khách tham gia và câu trả lời của Maharaj cho đến khi phiên thoại kết thúc. Sau đó, tôi suy nghĩ về chủ đề trói buộc và giải thoát, như Maharaj giải thích, và cố gắng làm rõ những tác động của nó đối với tôi trong cuộc sống hàng ngày của tôi. Tôi tự tóm tắt lại những gì tôi đã thấm nhuần, theo cách giống như một loài ‘động vật nhai lại’.
Khi Ý Thức Phi Cá Nhân cá nhân hóa bản thân bằng cách đồng nhất với một chúng sinh, một đối tượng tự nghĩ về nó là cái ‘tôi’, tác động này biến đổi cái ‘Ta’, từ cơ bản là chủ thể trở thành một đối tượng. Chính là cái chủ quan thuần túy tự đối tượng hóa bản thân (tự hạn chế cái tiềm năng không giới hạn), sự đồng hóa sai lầm này có thể được gọi là ‘nô lệ’. Chính là cái ‘thực thể hư cấu’ này tìm kiếm sự tự do. Do đó giải thoát không thể là gì khác hơn là sự nhận thức, hoặc hiểu ngay lập tức rằng cái sai là sai, cái giả là giả, nhìn thấy rằng tự đồng hóa với một bản ngã là sai. Giải thoát là thấy rằng chính là cái ý thức đang tìm kiếm cái nguồn bất biểu lộ của sự biểu lộ – và không tìm thấy nó bởi vì chính người tìm kiếm là cái được tìm kiếm!
Khi đã hiểu điều này một cách sâu sắc, nó có ý nghĩa gì đối với ‘tôi’ trong cuộc sống thường nhật? Hiểu biết căn bản của tôi bây giờ đó là không bao giờ có thể có bất kỳ thực thể riêng lẻ, có sự lựa chọn độc lập nào. Vì vậy, làm thế nào mà ‘tôi’, trong tương lai, có thể có bất kỳ ý định nào? Và nếu tôi ngừng có ý định, đâu còn có thể có bất kỳ xung đột tâm lý? Trong trường hợp không có ý định, không thể có cơ sở tâm lý cho bất kỳ sự dính líu nào đến Karma. Sau đó tôi sẽ là hoàn hảo phù hợp thích ứng với bất cứ điều gì có thể xảy ra, chấp nhận các sự kiện mà không có bất kỳ cảm giác thành tựu hoặc thất vọng.
Cuộc sống như vậy sau đó sẽ là cuộc sống vô ý chí (thiếu vắng cả ý chí tích cực và tiêu cực, sự vắng mặt của cả cố ý làm và cố ý không làm), trải qua vòng đời đã được phân bổ ‘của tôi’, không muốn thứ gì và không trốn tránh thứ gì, để ‘cuộc sống này’ (thời gian mà cái ý thức này đến giống như nhật thực trên trạng thái thực ban đầu của Ta) sẽ biến mất theo quy trình, để lại tôi trong sự hiện hữu tuyệt đối của tôi. Một ‘người’ có thể muốn gì hơn?